واکنش عملکرد دانه و سایر ویژگی های زراعی دو رقم برنج (Oryza sativa L.) بومی هاشمی و پرمحصول سپیدرود به مقدار نیتروژن کودی در رشت

سال انتشار: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 344

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_EJSMS-7-1_002

تاریخ نمایه سازی: 17 مهر 1398

چکیده مقاله:

سابقه و هدف: نیتروژن حدود 2 تا 5 درصد از ماده خشک گیاهی را تشکیل داده و بیش از سایر عناصر غذایی معدنی عملکرد گیاهان زراعی از جمله برنج را محدود می کند. نیاز زیاد گیاهان به نیتروژن ، کاهش توانایی خاک ها برای تامین نیتروژن مورد نیاز گیاهان زراعی، پتانسیل زیاد تلفات نیتروژن و همچنین افزایش قابل توجه پتانسیل عملکرد ارقام جدید برنج به افزایش چشمگیر مصرف کودهای نیتروژنی در تولید برنج و سایر گیاهان زراعی منجر شده است. از این رو، بهینه سازی مقدار مصرف کود های نیتروژنه یکی از راهبرد های مهم مدیریتی برای بهبود عملکرد، کاهش هزینه های تولید و حفظ کیفیت محیط زیست است. مواد و روش ها: به منظور بررسی واکنش عملکرد دانه و سایر صفات مهم زراعی به مقدار نیتروژن کودی و تعیین مقدار مطلوب نیتروژن کودی مورد نیاز دو رقم برنج بومی و پرمحصول، آزمایشی در سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد و در آن، رقم برنج (رقم برنج بومی هاشمی و رقم اصلاح شده و پرمحصول سپیدرود) و مقدار نیتروژن کودی (0، 40، 80، 120 و 160 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) عوامل مورد بررسی بودند. یافته ها: نتایج تجزیه واریانس حاکی از تاثیر معنی دار رقم، مقدار نیتروژن کودی و اثر متقابل آن ها بر عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک بود که نشان دهنده واکنش متفاوت عملکرد دو رقم به مقدار نیتروژن می باشد. عملکرد دانه در رقم هاشمی از 92/1 در شاهد تا 5/5 تن در هکتار در تیمار مصرف 120 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و در رقم سپیدرود از 13/4 در شاهد تا 87/8 تن در هکتار در تیمار مصرف 160 کیلوگرم نیتروژن در هکتار متغیر بود. نتایج تجزیه رگرسیون نشان داد که در رقم پر محصول سپیدرود رابطه خطی معنی داری بین مقدار نیتروژن کودی (X) و عملکرد (Y) شلتوک(Y=4418.5 + 29.3X) و عملکرد بیولوژیک (Y=7344.0 + 74.9X) به ترتیب با ضرایب تبیین 97/0 و 99/0 وجود داشت در حالی که در رقم بومی هاشمی تابع درجه دو رابطه بین مقدار نیتروژن کودی و عملکرد دانه (Y=1.6221+ 0.0344x -8E-05x2) و عملکرد بیولوژیک (0.0002x2 -Y= 2.5107+ 0.0973x ) را با دقت بیشتری توصیف نمود. نتیجه گیری: یافته های این آزمایش نشان داد که در هر دو رقم بومی هاشمی و پرمحصول سپیدرود، مقدار مصرف نیتروژن کودی به شدت بر عملکرد دانه تاثیر می گذارد. میانگین عملکرد دانه در رقم هاشمی با افزایش مقدار مصرف نیتروژن کودی تا 120 کیلوگرم در هکتار با افزایش همراه بود ولی پس از آن با افزایش مقدار مصرف نیتروژن کودی به 160 کیلوگرم در هکتار کاهش یافت. با این حال، در رقم سپیدرود با افزایش مقدار مصرف نیتروژن کودی تا 160 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه افزایش یافت. این نتایج حاکی از عدم توانایی خاک برای تامین نیتروژن مورد نیاز گیاه زراعی و ضرورت مصرف نیتروژن کودی برای دست یابی به عملکردهای زیاد، کودپذیری و کارآیی بیشتر رقم سپیدرود در استفاده از نیتروژن و نیاز به مصرف نیتروژن کودی بیشتر در این رقم نسبت به رقم هاشمی برای دست یابی به حداکثر عملکرد دانه می باشد. بر اساس این نتایج، در رقم سپیدرود احتمال دستیابی به عملکردهای بیشتر از عملکرد به دست آمده در این مطالعه با مصرف نیتروژن کودی بیشتر از 160 کیلوگرم در هکتار وجود دارد.

نویسندگان

محبوبه شهبازی

دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

ابراهیم زینلی

عضو هییت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

سراالله گالشی

عضو هییت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

سید محمدرضا احتشامی

عضو هییت علمی دانشگاه گیلان

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Ashrafi, H., Siyadat, A., Bakhshandeh, A., Alami Saeaid, Kh., and ...
  • different levels of nitrogen fertilizer on yield and yield components ...
  • and hybrid (Bahar 1) rice in Ahwaz region. Agron. J. ...
  • Bindra, A.D., Kalia, B.D., and Kumar, S. 2000. Effect of ...
  • transplanting on grows, yield and yield attributes of scented rice. ...
  • Research. Indian. 10: 45-48. ...
  • Chaturvedi, I. 2005. Effect of nitrogen fertilizers on growth, yield ...
  • Oryza sativa). J. Cen. Europ. Agric. 4: 611-618. ...
  • Eagle, J.J., Bird, A., Hil, J.E., Horwath, W.R., and Kessel, ...
  • fertilizer use efficiency in rice following straw incorporation and winter ...
  • Esfahani, M., Kavusi, M., and Dabagh Mohammadi Nasab, A. 2004. ...
  • different levels of nitrogen and potassium fertilizer on yield, yield ...
  • rice c.v khazar. Iran. J. Field Crop. 7: 226-240. (In ...
  • Ezat Ahmadi, M., Kazemi, H., Shakiba, M., and Valizade, M. ...
  • levels of nitrogen fertilizer on the yield and timing of ...
  • conditions of Tabriz. J. Agric. Sci. Iran. 4: 787-800. (In ...
  • Fageria, N.K., and Baligar, V.C. 1996. Response of lowland rice ...
  • in rotation to soil fertility levels on a Varzea soil. ...
  • Faostat. 2013. http://faostat3.fao.org/faostat-gateway/go/to/download/R/*/E. ...
  • Gabriella, A., Daneil, L., Calderini, F., and Slaffer, C.A. 2003. ...
  • yield potential and physiological determinants in Argentina (1944-1998). Springer ...
  • Netherland. Agron. J. 82: 325-334. ...
  • Gevrek, M. 1995. Correlation and path analysis studies on rice ...
  • components in rice grown as second crop with different levels ...
  • Faculty of Agriculture. 32: 107-113. ...
  • Gilani, A., Siadat, S., and Fathi, Gh. 2004. Effect of ...
  • yield components of three rice cultivars in Khuzestan conditions. J. ...
  • Gilani, A.A., and Jalali, S. 2006. Evaluation of new rice ...
  • preliminary yield trial in Khuzestan province. Agricultural and Natural Resources ...
  • Center of Khuzestan. Registration number 831414, 19p. (In Persian) ...
  • Gravois, K.A., and Helms, R.S. 1992. Path analysis of rice ...
  • effected by seeding rate. Agron. J. 84: 1-4. ...
  • Haefele, S., Naklang, M., Hampichitvitaya, K., Skulkhu, S., Romyen, E., ...
  • Tabtim, S., Suriya Arunroj, D., Khunthasuvon, S., Kraisorakull, D., Young ...
  • Amarunt, S.T., and Wada, L.J. 2006. Factors affecting rice yield ...
  • gain fed lowland Thailand. Field Crops Research. 8: 39-51. ...
  • Hollena, N., Ridzwan, A.H., and Mohd, F.R. 2008. Effect of ...
  • management practice on the yield and straw nutritional quality of ...
  • Malaysi. J. Math. Sci. 2: 61-71. ...
  • Honarnezhad, R. 2002. Study correlation between some quantitative traits of ...
  • through path analysis. Iran. J. Crop Sci. 4: 25-35. (In ...
  • Kazemi Poshtmasri, H., Pirdashti, H., Bahmanyar, M.A., and Nasiri, M. ...
  • effect of nitrogen fertilizer rate and yield components of different ...
  • cultivars. Agron. J. (Pajouhesh and Sazandegi). 75: 68-77. (In Persian) ...
  • Kord-Zanganeh, A. 1996. Evaluation of combined N, P, N and ...
  • run. Khuzestan Agricultural Research Publications, 100p. (In Persian) ...
  • Kumar, N., and Prasad, R. 2004. Effect of levels and ...
  • uptake of nitrogen by a high yielding and a hybrid ...
  • Science. 50: 447-454. ...
  • Lampayan, R.M., Bouman, B.A.M., Dios, J.L.D., Espiritu, A.J., Soriano, J.B., ...
  • A.T. 2010. Yield of aerobic rice in rain fed lowlands ...
  • nitrogen management and row spacing. Field Crops Research. 116: 165-174. ...
  • Mahdavi, F., Esmaeili, M.A., Fallah, A., and Pirdashti, H. 2006. ...
  • characteristics, physiological indices, grain yield and its components in rice ...
  • landraces and improved cultivars. J. Crop Sci. Iran. 7: 280-297. ...
  • Majidian, M., Ghalavnd, A., Karimian, N.A., and Kamkar Haghighi, A.A. ...
  • of nitrogen fertilizer, manure and irrigation on corn yield. Elec. ...
  • Mustafavi Rad, M., and Tahmasebi Sarvestani, Z. 2003. Evaluation of ...
  • effects on yield, yield components and dry matter remobilization of ...
  • Agric. Sci. Natur. Resour. 10: 21-31. (In Persian) ...
  • Nahvi, M., Davatgar, N., Darigh Goftar, F., Sheikh Hoseinian, A., ...
  • Determine the need for nitrogen fertilizer in rice by leaf ...
  • and Sazandegi). 66: 28-33. (In Persian) ...
  • Nahvi, M., Gholi Pour, M., Ghorban Pour, M., and Mehrgan, ...
  • and levels of nitrogen fertilizer in rice Hibryd. Agron. J. ...
  • Ohnishi, M., Horrio, T., Homma, K., Supapoj, N., Takano, H., ...
  • Nitrogen management and cultivars effects on rice yield and nitrogen ...
  • Thailand. Field Crops Research. 64: 109-120. ...
  • Reedy, D.S. 1986. Effect of nitrogen and plant population on ...
  • jaja rice under recommended irrigation practice. Madras Agric. J. 73: ...
  • Rezaei, M., Shokri Vahed, H., Amiri, E., Motamed, M.K., and ...
  • The effects of irrigation and nitrogen management on yield and ...
  • World Appl. Sci. J. 7: 203-210. (In Persian) ...
  • Salehifar, M. 2008. Effect of planting distance and nitrogen and ...
  • yield components of hybrid rice. University of Guilan, 116p. (In ...
  • Shahsavar, N., and Safari, M. 2005. The effect of N ...
  • cultivars yield, Pagohesh and Sazandegi. 66: 124-140. (In Persian) ...
  • Singh, U., and Jain, M.C. 2000. Growth and yield response ...
  • semi tall rice cultivars to moderate and high nitrogen, phosphorus ...
  • Ind. J. Agric. Res. 33: 9-15. ...
  • Soghi, H.A., Kazemi, M., Kalate arabi, M., Sheikh, F., Abroudi, ...
  • Effect of foliar and soil application of nitrogen fertilizer on ...
  • lines in Golestan. Elec. J. Crop Prod. 2: 167-176. (In ...
  • Soltani, A. 2006. Statistical analysis using SAS software. University of ...
  • Vennila, C., Jayanthi, C., and Nalini, K. 2007. Nitrogen management ...
  • Agriculture, Research. 28: 270-276. ...
  • Yoshida, S. 1981. Fundamentals of rice crop science. International Rice ...
  • Los Banos, Philippines, 269p. ...
  • Zhao, B., Zhang, H., and Xia, G. 1998. Super high-yield ...
  • approach. Agricultural Science. 6: 19-21. ...
  • نمایش کامل مراجع