تاثیر باکتری های افزاینده رشد گیاه PGPR برتسهیم ماده خشک بوته دورگ های دیررس ذرت

به منظور بررسی اثر کاربرد مایه تلقیح چهار سویه باکتری های افزاینده رشد گیاه شامل ازوتوباکتر کرویوکوکوم ، آزوسپیریلوم لیپوفروم ، آزوسپیریلوم برازیلنس و پسودوموناس فلورسنس بر میزان تجمع و بررسی الگوی تسهیم ماده خشک اجزای بوته و شاخص برداشت دورگ های دیررس ذرت 700، 704 و دورگ امیدبخش K18×B73 آزمایشی در سالهای 1383 و 1384 در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج به صورت فاکتوریل اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل تلقیح بذر دورگ ها با مایه تلقیح هریک از باکتری ها، به تنهایی و یا تلقیح توام با تلفیق دو و جنس سه باکتری و عدم تلقیح باکتریایی بعنوان تیمار شاهد بودند. با رسیدگی فیزیولوژیک دانه ، وزن خشک کل بوته ، ساقه ، برگ ها، گل تاجی ، دانه ، پوشش های بلال و چوب بلال و شاخص برداشت تعیین شدند. نتایج نشان داد که به جز وزن خشک گل تاجی و پوشش بلال، سایر ویژگی های مورد بررسی تحت تاثیر اثر متقابل سال، دورگ ها و PGPR قرار گرفتند و بالاترین وزن خشک بوته ، برگ ، ساقه ، و چوب بلال و بیشترین وزن خشک بلال، دانه و شاخص برداشت در سال دوم به ترتیب به دورگ SC704 و دورگ SC700 تلقیح شده با باکتری های سه جنس مربوط بوده است . همچنین در هر سه دورگ در دو سال آزمایش تیمار تلقیح بذر با باکتری های سه جنس بیشترین تاثیر بر تسهیم ماده خشک داشت . این تیمار سبب افزایش 48، 15 ،4 و 30 درصدی به ترتیب در تسهیم ماده خشک به بوته ، برگ ها، ساقه و دانه و افزایش 34 درصدی شاخص برداشت نسبت به شاهد (عدم تلقیح ) شد و پس از آن ، تیمار تلفیق باکتری های ازوتوباکتر و پسودوموناس و تلقیح با هر یک از باکتری های ازوتوباکتر و پسودوموناس به ترتیب در مرتبه های بعدی قرار گرفتند. نتایج این پژوهش ، مشخص نمود که الگوی تسهیم ماده خشک در دورگ های مورد مطالعه بر اساس نوع دورگ ها، دانه ای یا دو منظوره (دانه ای و علوفه ای )، تحت تاثیر PGPR قرار گرفت . همچنین کاربرد PGPR موجب تغییر روند تسهیم ماده خشک به اندام های بوته گردیده به نحوی که ماده خشک مبداء (اندام های فتوسنتزکننده مانند برگ ها) و مقصد (اندام ذخیره ای مانند ساقه و اندام زایشی مانند بلال) و چوب بلال که معیاری از رشد و نمو می باشد، افزایش یافت . همچنین میزان این افزایش برای برگ ها که اندام اصلی فتوسنتزکننده بوته می باشند و بلال بیشتر بوده که می تواند به طور مستقیم و غیرمستقیم منجر به افزایش شاخص برداشت و در نتیجه افزایش عملکرد دانه و علوفه این دورگ ها گردد.

کلیدواژه ها:

ذرت ، تسهیم ماده خشک ، شاخص برداشت ، باکتری های افزاینده رشد