بررسی صفات مهم زراعی و روابط بین آنها تحت شرایط آبیاری طبیعی و تنش خشکی در رگه های هاپلویید مضاعف کلزا

به منظور بررسی صفات مهم زراعی کلزا و روابط بین آنها تحت شرایط آبیاری طبیعی و تنش خشکی 135 رگه هاپلویید مضاعف حاصل از تلاقی رگه زمستانه فرانسوی (دارمور) و رگه بهاره کره ای (یودال ) به همراه هفت واریته تجاری و همچنین والدین مذکور در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار در دو شرایط آبیاری طبیعی و تنش خشکی در مزرعه پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال زراعی 1387-1386 کشت شدند و صفات تعداد روز تا گلدهی ، ارتفاع بوته ، ارتفاع پایین ترین شاخه فرعی ازسطح زمین ، طول گل آذین اصلی، تراکم خورجین در گل آذین اصلی، عملکرد دانه ، وزن هزاردانه ، تعداد دانه درخورجین ، طول خورجین ، طول نوک خورجین و ضخامت خورجین مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج این بررسی نشان داد که جمعیت مذکور از نظر صفات مورد ارزیابی دارای تنوع بسیار زیادی بودند که حاصل چندشکلی و پس زمینه ژنتیکی متفاوت والدین این جمعیت میباشد. نتایج تجزیه همبستگی ساده نشان داد که تعداد روز تا گلدهی دارای بیشترین همبستگی منفی با عملکرد و صفات ضخامت خورجین و وزن هزاردانه به ترتیب دارای بیشترین همبستگی مثبت و معنی دار با عملکرد دانه بودند. نتایج تجزیه رگرسیون و تجزیه علیت نیز نشان داد که تعداد روز تا گلدهی ، ارتفاع پایین ترین شاخه فرعی از سطح زمین و ارتفاع بوته صفات اثرگذار وتعیین کننده عملکرد در جمعیت حاضر هستند. عملکرد دانه و وزن هزاردانه صفاتی بودند که به ترتیب بیشترین کاهش را در اثر تنش خشکی متحمل شدند، در حالی که طول خورجین ، ضخامت و طول نوک خورجین کاهش معنی دار نشان ندادند. رگه های هاپلویید مضاعف از طریق تجزیه به مولفه های اصلی بر اساس شاخص های تحمل به خشکی گروه بندی شدند و بر این اساس دو مولفه اول و دوم مجموعا 98 درصد از تغییرات داده ها را توجیه کردند.

کلیدواژه ها:

کلزا ، عملکرد و اجزای عملکرد ، تجزیه همبستگی ، تجزیه علیت ، خشکی