ارزیابی و مقایسه شاخص های تحمل خشکی در ژنوتیپ های نخود تیپ دسی با استفاده از روش های آماری چندمتغیره

به منظور ارزیابی تحمل خشکی و نیز تعیین مناسبترین شاخص های مقاومت به خشکی، 20 ژنوتیپ نخود تیپ دسی بههمراه دو رقم کاکا و پیروز در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی در دو شرایط کشت نرمال و تنش خشکی (قطع آبیاری از زمان آغاز گلدهی تا پایان دوره رشد) مطالعه شدند. شاخصهای کمی مقاومت و حساسیت به خشکی مانند شاخص تحمل تنش (STI ،(شاخص حساسیت به تنش (SSI ،(میانگین بهره وری (MP ،(میانگین هندسی بهرهوری (GMP ،(شاخص تحمل (TOL (و میانگین هارمونیک (HARM (محاسبه شدند. تنوع زیادی میان ژنوتیپها از نظر صفات کمی مورد مطالعه و شاخصهای مورد بررسی مشاهده شد. تحلیل نتایج نشان داد که شاخصهای STI و GMP مناسبترین شاخصهای واکنش ژنوتیپهای نخود در برابر خشکی اند و میتوان از آنها برای شناسایی ارقام پرعملکرد در هر دو شرایط تنش و بدون تنش استفاده کرد. ترسیم نمودار چندمتغیرهبایپلات و بررسی نمونههای واقع در مجاورت بردارهای مربوط به شاخصهای تحمل به خشکی و مقایسه نتایج آن با نمودار سه بعدی نشان داد که ژنوتیپهای 218625-KC ،217667-KC و -KC 218553 متحمل ترین ژنوتیپها بودند.

کلیدواژه ها:

آنالیزهای چندمتغیره ، تنش خشکی ، شاخصهای تحمل ، نخود دسی