تاثیر ترکیب های مختلف کشت مخلوط آفتابگردان (.Helianthus annus L)، لوبیا قرمز (.Phaseolus calcaratus L) و کنجد (.Sesamum indicum L) بر عملکرد و اجزای عملکرد

به منظور بررسی و مقایسه ترکیب های مختلف کشت مخلوط سه گونه زراعی آفتابگردان (.Helianthus annus L)، لوبیا قرمز (.Phaseolus calcaratus L) و کنجد (. Sesamum indicum L) بر خصوصیات رشدی، عملکرد و اجزای عملکرد، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در دو سال زراعی 89-1388 و 90-1389 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با شش تیمار و چهار تکرار انجام شد. ترکیب های مختلف کشت مخلوط شامل مخلوط ردیفی آفتابگردان، کنجد و لوبیا (A)، مخلوط ردیفی آفتابگردان، کنجد و لوبی اقرمز (دو ردیف از هر گونه) (B)، مخلوط نواری آفتابگردان، کنجد و لوبی اقرمز (چهار ردیف از هر گونه) (C) و کشت های خالص آفتابگردان (D)، لوبیا (E) و کنجد (F) (12 ردیف از هر گونه) بود. نتایج نشان داد که اثر ترکیب های مختلف کشت مخلوط بر خصوصیات رویشی، اجزای عملکرد، عملکرد بیولوژیک ، عملکرد دانه و شاخص برداشت آفتابگردان، کنجد و لوبی اقرمز معنی دار (p<0/01) بود، ولی اثر سال بر عملکرد و اجزای عملکرد سه گونه زراعی غیر معنی دار بود. با تغییر ترکیب کاشت از کشت ردیفی به سمت کشت خالص مقدار آن ها برای لوبیا و کنجد افزایش و برای آفتابگردان کاهش یافت. بیش ترین مقدار عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه کنجد، میانگین دو سال (به ترتیب با 4751 و 2207 کیلوگرم در هکتار) و لوبیا (به ترتیب با 6588 و 2719 کیلوگرم در هکتار) برای کشت خالص و بیش ترین مقدار عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه برای آفتابگردان برای کشت مخلوط ردیفی ( 12429، 5545 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. ارزیابی نسبت برابری زمین (LER) نشان داد که بیشترین LER با 1/34 برای ترکیب ردیفی و کمترین LER با 1/01 برای ترکیب نواری چهار ردیفه مشاهده شد. بدین ترتیب، به تدریج با تغییر روش کشت ردیفی به سمت مخلوط نواری LERکاهش پید اکرد.

کلیدواژه ها:

کشت مخلوط ردیفی ، کشت مخلوط نواری ، نسبت برابری زمین