ارزیابی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک و تاثیر آن بر کیفیت آب (مطالعه موردی: رودخانه گدارخوش)
محل انتشار: فصلنامه علوم و مهندسی آبیاری، دوره: 41، شماره: 4
سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 401
فایل این مقاله در 15 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JISE-41-4_007
تاریخ نمایه سازی: 12 تیر 1398
چکیده مقاله:
خشکسالی یک پدیده طبیعی است که باعث کمبود منابع آب در بخشهای مختلف شرب، صنعت و کشاورزی میشود. این پدیده در مقایسه با سایر بلایای طبیعی از نظر شدت وقوع و هم از نظر میزان خساراتی که به بار میآورد، از اهمیت بیشتری برخوردار است. تحقیق حاضر به منظور بررسی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی و تاثیر آن بر کیفیت آب رودخانه گدارخوش واقع در استان ایلام در طول بازهی زمانی 1365 تا1391، صورت پذیرفته است. بدین منظور از آمار 26 ساله دما و بارش دو ایستگاه هواشناسی، داده دبی و کیفیت آب یک ایستگاه آبسنجی در خروجی حوضه گدارخوش استفاده شد. همچنین شاخص جریان کمQ90 و شاخص هواشناسی SPI، شاخص خشکسالی هیدرولوژیک SDI در 5 بازه زمانی (3، 6، 12، 24، 48 ماهه) محاسبه گردید. نتایج بررسی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک حاکی از افزایش شدت و تداوم خشکسالی ها به ویژه خشکسالی هیدرولوژیک در سالهای اخیر و وجود تاخیر زمانی 12 ماهه بین وقوع خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک بوده است. مقایسه دورههای خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک بر اساس شاخصهای SPI و SDI نشان میدهد که حدود 55 درصد خشکسالیهای هیدرولوژیک در زمان خشکسالیهای هواشناسی که بارندگیها شرایط نرمالی را نداشتهاند، اتفاق افتاده است. همچنین بر اساس شاخصهای SPI و Q90 دورههای مشترک خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک 11 ماه میباشد. در بررسی تغییرات فوق بر کیفیت آب رودخانه نتایج نشان داد که کاهش دبی رودخانه در اثر خشکسالی و افزایش دما باعث افزایش مقدار آنیون ها شامل سولفات، کلر و بیکربنات در سالهای خشک نسبت به میانگین دوره آماری، به میزان 09/4 درصد و میزان کاتیون ها شامل سدیم، کلسیم و منیزیم به میزان 04/8 درصد شده است. در سایر پارامترهای کیفی ازجمله هدایت الکتریکی، املاح محلول و نسبت جذب سدیم به ترتیب 24/0، 17/0 و 88/5 درصد افزایش مشاهده گردید ولی براساس نمودار شولر کیفیت آب تقریبا در محدوده قابل قبول میباشد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مرتضی قیصوری
دانشجوی ارشد آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان.
سمیه سلطانی گردفرامرزی
استادیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان
محسن قاسمی
دانشجوی دکتری علوم و مهندسی آب، دانشگاه صنعتی اصفهان.