هندسه فرکتالی گسل ها و لرزه خیزی آذربایجان (شمال غرب ایران)

سال انتشار: 1392
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 748

فایل این مقاله در 10 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NFAG-7-13_004

تاریخ نمایه سازی: 6 آبان 1398

چکیده مقاله:

آذربایجان در طول تاریخ کهن خود شاهد فعالیت­های لرزه­ای متعددی بوده که گاهی این زمین­لرزه­ها سبب خسارات جانی و مالی قابل توجهی شده است. بیش­ترین فعالیت­های لرزه­ای در آذربایجان، در اطراف سیستم­های گسلی اصلی که اکثرا به صورت خوشه­ای و در راستایی NW-SE توزیع یافته­اند، دیده می­شود. رفتار لرزه­ای در یک گسل می­تواند با بی­نظمی­های هندسی آن گسل مرتبط باشد که بدون در نظر گرفتن مقیاس، سیمای ناهموار سیستم­های گسلی در گسل­ها می­تواند تابع هندسه فرکتالی بوده و بنابراین این بی­نظمی هندسی می­تواند به صورت بعد فرکتالی (D) بررسی شود. تحلیل­های فرکتالی به روش مربع شمار در آذربایجان انجام شد. بر اساس نتایج این پژوهش با فاصله گرفتن از سیستم گسلی اصلی در منطقه که دارای روند NW-SE بوده و از شمال­غرب تا مرکز آذربایجان گسترش دارد، مقدار بعد فرکتال کاهش می­یابد. این امر دلیلی بر وجود ناپیوستگی در سیستم­های گسلی اصلی در منطقه است. مقدار بالای بعد فرکتال در مناطق تبریز، اسکو و بستان­آباد و هم­چنین کاهش در مقدار بعد فرکتال مناطق قره­چمن، سراب و میانه، نشان می­دهد که منطقه انتهایی سیستم­های گسلی اصلی در آذربایجان در منطقه­ای بین چهارگوش­های بستان­آباد و قره­چمن است. براساس تحلیل فرکتالی گسل­های منطقه و بررسی داده­های لرزه­ای، عمده فعالیت لرزه­ای در آذربایجان در ارتباط با چشمه­های خطی (گسل­های) اصلی منطقه و یا شاخه­های فرعی آن­ها رخ می­دهد. هم­چنین توزیع ابعاد فرکتالی حجمی و سطحی آذربایجان نشان­دهنده فعالیت لرزه­ای بالاتر در بخش­های مرکزی و شمال­غربی نسبت به سایر مناطق مجاور می­باشد.