انگیزه های امور خیرخواهانه و بازتاب آن در شعر فارسی

امور خیرخواهانه و نیکوکاری از دیرباز در هر جامعهای با هر انگیزه ای از جایگاه خاصی برخوردار بوده است. در کشورهای مختلف این امر را بهوضوح میتوان دید و یکی از وجوه اجتماعی برای افراد محسوب میشود. از آنجا که این امور از مسائل اجتماعی و جزء مشارکتهای اجتماعی ست بازتاب آن در ادبیات مانند مسائل دیگر اجتماعی مشاهده میشود. این پژوهش به بررسی انگیزه های امور خیرخواهانه و چگونگی بازتاب این مسئله در ادبیات به روش کتابخانه ای، اسنادی و تحلیلی پرداخته است. منظور از امور خیرخواهانه در این پژوهش مفهمومی عام است که شامل هر نوع کار خیری اعم از مادی و غیر مادی میشود. از نتایج این تحقیق انگیزه های انجام این امور است که به سه دسته : انگیزه های دینی و مذهبی ، انگیزه های روانشناختی و انگیزه های اجتماعی تقسیم و برای هر کدام در ادبیات مصادیقی بیان شده است. انگیزه های دینی و مذهبی خود به دو دسته سفارش دین در باب نیازمندان و انگیزه دریافت پاداشهای اخروی و دنیوی تقسیم میشود.انگیزه های روانشناختی ریشه های عمیق تری دارد که به دسته های متعددی تقسیم میشود . از جنبه روانشناختی مسائلی چون حس نوعدوستی و همدلی، احساس مسئولیت اجتماعی، حمایتهای عاطفی، میل به بقا و حس جاودانگی بشر، نیاز انسان به رابطه و تعامل، دستیابی به حس خوشبختی و انجام کارهای خیرخواهانه به منظور کاهش گناه مطرح میشود . از جنبه انگیزه های اجتماعی نیز با توجه به اینکه بشر یک موجود تقریبا0 اجتماعی است پس تمایل به مشارکتهای اجتماعی دارد. در زمان بعد مشروطه در شعر فارسی میبینیم که توجه شاعران به جامعه سطح عوام و مشکلات آنها جلب شده بنا براین در شعرهای اکثر آنها مسائلی چون توزیع برابر ثروت، کمک به هم نوع ، بیان ظلم و فقر برای ترغیب مخاطب در جهت مشارکتهای اجتماعی بیشتر مرکز توجه است.

کلیدواژه ها:

امور خیرخواهانه ، ادبیات ، شعر فارسی ، انگیزه ها