بررسی و تحلیل بازتاب وقف و نذر ، دو خیر ماندگار، در ضرب المثلهای فارسی

وقف و نذر در زیرساختهای اجتماعی و اقتصادی جوامع اسلامی جایگاهی ویژه و ارزشمند دارد و به دلیل تاکید در متون دینی بر این امر، رواج این دو خیر ماندگار با اقبال م سلمانان همراه بوده ا ست. انگیزه های والای خیر و خداپ سندانه، بدون هیچ چشمدا شت دنیوی به ویژه موجد بسیاری از وقف ها بوده و هست. با نگاهی گذرا به مجموعه موقوفات ملاحظه می شود که امر وقف، به ویژه در دوران قدیمتر، هم رایجتر بوده است و هم از نظر اقتصادی و اجتماعی کارکردهای گستردهتری داشته است؛ به این معنا که در گذشته که فعالیت دولتها/ امرای حاکم در برآورده کردن نیاز زیر ساختهای اجتماعی و اقت صادی به شکل و گ ستردگی امروزه نبوده، منافع موقوفات، در نتیجه رواج سنت حسنه وقف، با توجه به نیت خیر و نیک واقفان، در تامین و برطرف کردن اینگونه نیازهای عام جامعه نقشی برجسته و انکارنا شدنی دا شته ا ست و امروزه هم کمابیش این سنت من شا اثرات خیر فراوانی ا ست. از آنجا که سنت وقف و همچنین نذر با عقاید عامه مردم مسلمان به ویژه در جامعه ما پیوند عمیق و گسترده داشته است و این نوع اعتقادات معمولا0 در ب سیاری از ا3 شکال ادب عامه که خا ستگاه و بازتاب دهنده اعتقاد و عملکرد عامه ا ست، نمود فراوان دارد به ا ضافه اینکه دو عمل نیک وقف و نذر پیوندی عمیق با اعتقادات عامه مردم داشته است و دارد بر آنیم تا در این تحقیق نوع نگاه، عمق و گستره عامه مردم به دو خیر5 ماندگار 5وقف و نذر را در یکی از نمونه های ادب عامه؛ یعنی ضربالمثلها بررسی و تحلیل کنیم. گفتنی است که با بررسی این مو ضوع در امثال فار سی متوجه می شویم که وقف و نذر در اعتقادات عامه علاوه بر جایگاهی ارز شمند، معنای خیلی نزدیک به یکدیگر دارند و البته گاهی نیز نوع نگاه عامه با توجه سوءاستفاده های رایج از موقوفات، انتقادی یا طنزگونه است.

کلیدواژه ها:

وقف ، نذر ، خیر ماندگار ، ضرب المثلهای فارسی