؛(Head space –Solid Phase Micro Extraction (HS-SPME یک روش منحصر به فرد جهت شناسایی و اندازه گیری ترکیبات فرار در گیاهان دارویی

روش (HS-SPME) میکرو استخراج ترکیبات فرارفضای فوقانی نمونه از روی فاز جامد است که این فاز جامد با دستگاهکروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی ترکیب شده است . یک روش ساده ، سریع و بدون حلال بوده و می تواند به عنوانیک تکنیک معتبر برای جداسازی و شناسایی ترکیبات وفراکسیون های فرار از گیاهان آروماتیک مورد توجه واقع شود.از آنجاییکه بر اساس مطالعات ، روش میکرو استخراج فاز جامد می تواند برای شناسایی گیاهان خانواده نعناعیان بکار برده شود وبررسی گیاهان مختلف بر اساس پروفایل شیمیایی آنها صورت می گیرد و همچنین روش استخراج بر بازده ، درصد و نوعترکیبات شیمیایی حاصل از گیاه موثر است ، لذا هدف از این تحقیق بررسی پروفایل شیمیایی گیاه مرزه بختیاری به عنوان یکگونه از خانواده نعناعیان به روش (HS-SPME) است. گیاه مرزه بختیاری در اوایل اردیبهشت ماه از ارتفاعات استان چهارمحال و بختیاری تا 5 سانتی متر بالاتر از سطح زمین جمعآوری شد و نمونه در پاکت پلاستیکی در مکان خنک و در کناریخ نگهداری و به آزمایشگاه انتقال داده شد و میزان 0/5 گرم گیاه بدون آماده سازی و به طور مستقیم در یک ویال شیشه ای 20 میلی لیتری به مدت 20 دقیقه در 85 درجه سانتی گراد به روش(HS-SPME/GC-MS) آنالیز گردید ، زمان آزمون نباید بیش از 5 روز بعد از جمع آوری گیاه باشد. در تجزیه فیتوشیمیایی مرزه بختیاری به روش (HS-SPME) تعداد 18 ترکیب معادل 99/99% شناسایی شدند که ترکیبات عمده بر حسب درصد عبارتند از : پارا – سایمن 0/53±32/7، گاما- ترپینن 0/38±23/54، تیمول 0/07±6/69، لینالول 0/23±5/49، کارواکرول 0/05±4/8 و بطورکلی میزان مونوترپن های هیدروکربنه برابر 1/54±75/73 و مونوترین های اکسیژنه برابر 0/62±22/2 و سرکوئی ترپن های هیدروکربنه برابر 0/02±2/08 درصد بودند. با توجه به اینکه در این تحقیق میزان مونوترپن های هیدروکربنه به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته اند می توان نتیجه گرفت که روش (HS-SPME) یک روش معتیر و منحصر به فرد جهت شناسایی و اندازه گیری ترکیبات فرار و سبک درگیاهان دارویی و ادویه ای و معطر است. ، لینالول

کلیدواژه ها:

میکرو استخراج ، فرار ، آروماتیک ، مرزه