تعالی جهان هستی در ادبیات عرفان نظری

در تحولات قرن هفتم و ظهور اندیشه عرفان نظری، یکی از مباحث مهم این تفکر، مراتب جهان هستی است. در این سنت عرفانی معرفت بر سه رکن استوار است: خداوند، انسان و هستی. معرفت در عرفان نظری با شناخت جایگاه این سه رکن و رابطه سه گانه آنها حاصل میشود. به اعتقاد پیروان این سنت، وجود یکی بیش نیست و آن وجود حق تعالی است. این وجود، مراتب و درجاتی دارد. هر مرتبه، مظهر مرتبه بالاتر است و خود بر مرتبه فروتر متجلی میشود. بحث هستی شناسی در سنت دوم عرفانی، با تجلی ذات حق، در مراتب هستی و دقت در امورات جهان آغاز می گردد و پس از آن در مرتبه ای بالاتر شناخت انسان از نظر عالمان عرفان نظری می گذرد و در کمال آگاهی از جهان هستی و از چیستی انسان است که عارف به کمال میرسد و تنها در صفت کاملی و شناخت تجلی حق در هستی و انسان است که به معارف و کمالات روحانی نایل و به معرفت االله قریب می گردد. در پژوهشحاضر ارزش های مراتب هستی در سنت دوم عرفانی محیی الدین ابن عربی، بررسی می گردد.

کلیدواژه ها:

جایگاه هستی ، عرفان نظری ، هستی شناسی ، ابن عربی ، ادبیات فارسی.