بررسی عملکرد دانه ژنوتیپهای پیشرفته جو در شرایط آبی و دیم خراسان شمالی با استفاده از شاخصهای تحمل به تنش خشکی

به منظور ارزیابی تحمل به خشکی، 20 ژنوتیپ پیشرفته جو (Hordeum vulgare) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در شرایط آبی و دیم در سال زراعی 85-1384 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم خراسان شمالی مورد ارزیابی قرار گرفتند . عملکرد دانه و اجزا عملکرد آنها مورد اندازه گیری قرار گرفتند . داده های هر آزمایش به صورت جداگانه و داده های دو محیط تجزیه واریانس مرکب شدند. با استفاده از تجزیه به مؤلفه های اصلی بر روی شاخص های مقاومت به تنش خشکی شامل میانگین حسابی MP، شاخص تحمل TOL، شاخص حساسیت به تنش SSI، شاخص تحمل به تنش STI و میانگین هندسی GMP و عملکرد گیاهان در آزمایش آبی (Yn) و دیم (Ys)، ژنوتیپ ها در دیاگرام بای پلات پراکنش داده شدند . نتایج نشان داد که در شرایط دیم ژنوتیپ های شماره 10 ، 11 و 16 و در شرایط آبی ژنوتیپ های شماره 13 و 14 بیشترین عملکرد دانه را داشتند. در پراکنش ژنوتیپ ها در نمودار بای پلات حاصل از تجزیه شاخصهای پنج گانه مقاومت به خشکی، ژنوتیپ ها در چهار گروه طبقه بندی شدند. ژنوتیپ های شماره 10، 11، 16، 18 و 19 متحمل به خشکی شناخته شدند و ژنوتیپ های شماره 12، 13، 14، 17 و 20 برای کشت در هر دو محیط معرفی شدند ژنوتیپ های 1، 5 و 15 عملکرد متوسطی در شرایط آبی داشتند ولی در شرایط دیم با زده خوبی نداشتند و به همین جهت برای زراعت آبی توصیه شدند . نتایج پراکنش بای پلات تجزیه به مولفه های با نتایج گروه بندی میانگین ژنوتیپ ها به روش دانکن مطابقت داشت.

کلیدواژه ها:

جو (Hordeum vulgare) ، عملکرد دانه و شاخص های مقاومت به خشکی