اثر شیوه و تراکم کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا (Brassica napus L.) در زمینهای لب شور

توسعه سطح زیر کشت کلزا در استان خوزستان باعث می شود تا به ناچار سطوحی از کشت در اراضی لب شور قرار گیرند . با هدف تولید اقتصادی این گیاه با ارزش روغنی این آزمایش در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی به روش کرت های یکبار خرد شده با شش روش کاشت استفاده از سانتریفیوژ، سانتریفیوژ وکورگیت ، خطی کار ، خطی کاروکورگیت ، پشته کاری دو ردیفه و پشته کاری سه ردیفه در کرت های اصلی و چهار میزان بذر 6، 9، 12 و 15 کیلوگرم در هکتار کلزا، هیبرید Hyola 401 در کرت های فرعی با سه تکرار طی دو سال زراعی 85-1384 و 86-1385 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شاوور در 60 کیلومتری اهواز در قطعه زمینی با شوری هشت دسی زیمنس بر متر اجراء گردید . نتایج تجزیه واریانس مرکب دو سال اجرای آزمایش نشان داد که بهبود شیوه کاشت از بذر پاشی به جوی پشته سبب بهبود تعداد بوته در واحد سطح از 69/8 به 81/3 بوته، افزایش تعداد خورجین از 55/8 به 74/3 خورجین در بوته ، افزایش تعداد دانه در خورجین از 16/8 به 21/8 دانه و افزایش عملکرد دانه از 991/9 کیلوگرم در هکتار در روش کاشت با سانتریفیوژ به 1967/6 کیلوگرم در هکتار در روش کاشت دو خط روی پشته گردید. همچنین افزایش میزان بذر از 6 به 15 کیلوگرم در هکتار سبب افزایش معنی دار تعداد بوته از 66/7 به 90/7 بوته در واحد سطح گردید. افزایش میزان بذر بر تعداد خورجین در بوته تأثیر معنی داری نداشت، ولی با افزایش میزان بذر به سبب وجود همبستگی منفی ب ین اجزا عملکرد ، تعداد دانه در خورجین کاهش یافت ولی وزن هزار دانه تغییری نکرد . نهایتاً عملکرد دانه از 1299/4 کیلوگرم در هکتار در تیمار 6 کیلوگرم بذر در هکتار به 1599/4 کیلوگرم در تیمار 12 کیلوگرم بذر در هکتار ، افزایش یافت . در مجموع بیشترین عملکرد دانه معادل 2134/3 کیلوگرم در هکتار در روش کاشت دو خط روی پشته و 12 کیلوگرم بذر در هکتار به دست آمد که قابل توصیه در اراضی لب شور می باشد.

کلیدواژه ها:

کلزا ، خاک شور ، شیوه کاشت و تراکم بذر