تاثیر تنش شوری بر عملکرد دانه و صفات مرتبط با آن در لاین های اینبرد نوترکیب گندم نان

به منظور بررسی اثر تنش شوری بر عملکرد دانه و صفات مرتبط با آن 278 لاین اینبرد نوترکیب (RIL F8) گندم نان، حاصل از تلاقی والدین بین Attila/Kauz حساس به شوری و Karchia متحمل به شوری به همراه والدین در قالب طرح آلفا لاتیس با 2 تکرار در دو مکان (شاهد و تنش)، مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش در دشت افضل در شمال غربی شهرستان اردکان در استان یزد انجام گرفت. آزمایش شاهد، در منطقه ای با هدایت الکتریکی آب و خاک در حدود 2 دسی زیمنس بر متر و آزمایش تنش شوری، در منطقه ای با هدایت الکتریکی آب 11-17 و خاک 10-12 دسی زیمنس بر متر بود. اطلاعات مربوط به 12 صفت یادداشت برداری و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که لاین ها از نظر کلیه صفات مورد بررسی اختلاف معنی داری داشتند که دلالت بر وجود تنوع ژنتیکی بین لاین ها داشت. اثر متقابل لاین×مکان نیز برای اکثر صفات، معنی دار بود و مشخص شد، واکنش لاین های مورد مطالعه در برابر تنش شوری متفاوت و کاهش در صفات مذکور معنی دار بود. کاهش میانگین تمام صفات مورد بررسی در آزمایش تنش در مقایسه با شاهد، نشان داد که تنش شوری کلیه صفات رویشی و زایشی (خصوصا زایشی) گندم نان را تحت تاثیر قرار داد، تا آنجاییکه عملکرد دانه در آزمایش شاهد دو برابر عملکرد دانه در آزمایش تنش و وزن زیست توده در آزمایش شاهد سه برابر وزن زیست توده در آزمایش تنش بود. با توجه به کاهش میانگین روز تا ظهور سنبله و روز تا رسیدگی فیزیولوژیک می توان بیان کرد که شوری ورود به مرحله زایشی و اتمام دوره رشد گندم نان را تسریع نمود. در مطالعه همبستگی بین صفات در آزمایش شاهد و تنش شوری، وزن زیست توده و شاخص برداشت همبستگی مثبت و معنی داری را با عملکرد دانه داشتند.

کلیدواژه ها:

گندم نان ، تنش شوری ، هدایت الکتریکی ، لاین اینبرد نوترکیب ، عملکرد دانه