بررسی غربالگری سرطان پستان بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده در زنان بالاتر از 20 سال مراجعه کننده به مرکز جامع سلامت شهر باغبادران

مقدمه : سرطان یکی از بیماری های مزمن غیر واگیر می باشد که سلامت افراد جامعه را به خطر انداخته، بر جسم، روان و وضعیت اجتماعی و اقتصادی آنها تاثیر می گذارد. سرطان پستان در ایران به عنوان شایع ترین سرطان و شایع ترین علت مرگ و میر ناشی از سرطان اعلام شده است. خود آزمایی، ماموگرافی و بررسی بالینی پستان در افراد بالای 20 سال از موثرترین شیوه های تشخیص زود هنگام سرطان پستان می باشند. با توجه به روند روبه رشد سرطان پستان در ایران و اینکه بسیاری از مبتلایان به سرطان پستان در مراحل پیشرفته این بیماری مراجعه می کنند، این مطالعه با هدف تعیین عوامل مرتبط بر انجام غربالگری سرطان پستان بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده در زنان بالاتر از 20 سال طراحی شد.روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی – مقطعی بود. جمعیت مورد مطالعه زنان بالاتر از 20 سال مراجعه کننده به مرکز جامع سلامت شهر باغبادران بودند. 250 زن بالاتر از 20 سال به صورت تصادفی ساده وارد مطالعه شدند.برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه 6 قسمتی مبتنی بر تئوری رفتار برنامه ریزی شده شامل: اطلاعات دموگرافیک، آگاهی، نگرش، عملکرد، قصد، هنجارهای انتزاعی، کنترل رفتاری درک شده آنان در خصوص غربالگری سرطان پستان استفاده شد. برای انجام محاسبات آماری از نرم افزار spss20 و آزمون های آماری توصیفی و تحلیلی استفاده شد. نتایج: تعداد 250 زن در گروه سنی 20 تا 69 سال وارد مطالعه شدند. 88/8% متاهل و 12 % سابقه بارداری نداشتند. 82 % خانه دار بودند و 76 % همسر شاغل داشتند 1/6% 4 نفر گزارش کردند که سابقه بیماری پستان داشتند 6/4 درصد ( 16 نفر) زنان گزارش کردند سابقه سرطان پستان در بستگان درجه 1 (مادر،خواهر) داشتند 1/6% 4 نفر گزارش کردند سابقه سرطان پستان در بستگان درجه 2 (خاله، دخترخاله ، دخترعمو، عمه) داشتند 85/6 درصد دارای آگاهی ضعیف 13/2 درصد دارای آگاهی متوسط بودند. نمره نگرش 13/2 درصد ضعیف و 85/6 درصد متوسط بود 91/6 درصد هنجار درک شده خوب نسبت به رفتار غربالگری داشتند 57/2 درصد قصد بالا وو 72/8 درصد کنترل درک شده خوبی برای انجام رفتار غربالگری سرطان پستان داشتند. حدود 70 درصد سابقه خود آزمایی پستان داشتند که از این تعداد 68/8 درصد در ماه قبل انجام داده بودند 24/6 درصد سابقه معاینه پستان توسط پزشک را داشتند که از این تعداد 68/8 درصد کمتر از 3 ماه اخیر بود. 16 درصد از کل زنان شرکت کننده سابقه ماموگرافی داشتند که از این تعداد 75/3 درصدشان کمتر از 6 ماه اخیر ماموگرافی را انجام داده بودند.نتیجه گیری: با توجه به عملکرد افراد در انجام رفتار غربالگری سرطان پستان و با توجه سطح پایین آگاهی و متوسط نگرش به انجام رفتار غربالگری سرطان پستان در اکثر واحدهای پژوهش، ارائه راهکارهایی جهت افزایش سطح آگاهی، بهبود نگرش و قصد زنان در بالا بردن سطح رفتار غربالگری سرطان پستان ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

سرطان پستان ، تئوری رفتار برنامه ریزی شده ، غربالگری