استفاده از برنامه ریزی خطی درتعیین الگوی کشت بهینه محصولات زراعی

به منظور تخصیص منابع محدود آب به محصولات مختلف و انتخاب الگوی بهینه کشت، یک مدل برنامه ریزی خطی معرفی شد. تابع هدف مدل بر اساس تابع آب- سود خالص محصولات می باشد. برای تهیه داده های مورد نیاز مدل، منطقه ای به وسعت 13638 هکتار در شرق استان مازندران در شمال شرقی شهرستان نکا منطقه قره - طغان انتخاب گردیده است. ده گیاه برنج، پنبه، خیار، ذرت، هندوانه، گوجه، گندم، سویا کشت اول، سویا کشت دوم و کلزا که بعنوانکشت غالب منطقه بوده اند در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند. برای بدست آوردن عملکرد به ازای مقادیر مختلف سطوح کم آبی، ابتدا عملکرد ماکزیمم با استفاده از تکمیل پرسشنامه در منطقه محاسبه گردید. همچنین عملکرد ماکزیمم با گزارشات طرح های تحقیقاتی و نشریه فائو 33 به منظور مقایسه مورد استفاده قرار گرفت. سپس با استفاده از مدلی که ارایه گردید، تبخیر- تعرق واقعی و در نهایت عملکرد واقعی محصول بدست آمد. با محاسبه عملکرد واقعی بهازای سطوح مختلف کم آبی، سود خالص حاصل از کشت هر محصول محاسبه گردید. تابع آب-سود در حالت خطی برآورد و سپس تابع هدف جهت ماکزیمم کردن درآمد خالص تشکیل و با اعمال قیود، ماکزیمم درآمد به ازای سطوحمختلف کم آبی محاسبه شد. نتایج حاصل نشان داد درآمد حاصله از الگوی کشت پیشنهادی 24 درصد بیشتر از الگوی کشت فعلی منطقه می باشد. همچنین با کاهش 10 درصدی حجم منابع آب ( 15 میلیون متر مکعب) درآمد حاصله هیچ کاهشی نداشته است. محاسبات نشان داد که با افزایش 18/5 درصدی قیمت آب تنها مشاهده شد. لذا میتوان برای منطقه بدون هیچ ریسکی 10 درصد حجم منابع آب را ذخیره تا سطح زیر کشت را افزایش داد.

کلیدواژه ها:

برنامه ریزی خطی ، الگوی بهینه کشت ، درآمد