مدلسازی پیامد و تحلیل خطرات انفجار و آتش سوزی ناشی از انتشار گاز متان در یک پالایشگاه گاز

زمینه و هدف: گاز متان از جمله موادی با پتانسیل بالای آسیب رسانی است که امروزه به صورت گسترده در صنایعفرآیندی و شیمیایی و در محیط های انسانی استفاده می شود. با توجه به خطر اشتعال و انفجار بالای این گاز و اثرات آن درگرمایش زمین این مطالعه با هدف بررسی سناریوهای احتمالی نشت، پیش بینی انتشار و پیامد های احتمالی گاز متان مایع بااستفاده از نرم افزار ALOHA در دو فصل تابستان و زمستان جهت انجام اقدامات ایمنی مناسب کاهش پیامدها و توسعه برنامهواکنش اضطراری و همچنین مقایسه تفاوت شدت پیامدها در دو فصل مذکور انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه بر اساس روش مرسومی که توسط موسسه مهندسان شیمی آمریکا (ALCHE) و موسسه(DNV) برای مدلسازی و ارزیابی نتایج در صنایع شیمیایی، نفت، گاز پیشنهاد شده است به مدلسازی پیامد و تحلیل خطراتانفجار و آتش سوزی ناشی از انتشار گاز متان در یک پالایشگاه گاز پرداخته شد. با استفاده از نتایج مطالعات HAZOP بدترینسناریوی ممکن در یکی از پالایشگاه های جنوب کشور انتخاب شد و پس از آنالیز شرایط با نرم افزار ALOHA سناریو هایاحتمالی نشت گاز متان از مخزن برای دو فصل تابستان و زمستان، مدلسازی شد، در نهایت شدت آسیب ها ارزیابی شد. درطول مدت مطالعه کلیه موازین اخلاقی رعایت گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که، در صورت رخداد حادثه، غلظتی از گاز متان که به اتاق کنترل می رسد، علاوه بر اینکه خفهکننده بوده و باعث مرگ می شود، اثرات زیست محیطی بسیاری نیز دارد، زیرا تا حدود 39 متری اطراف مخزن، غلظت گازمتان مایع 400000 ppm است که در محدوده PAC-3 بوده و خطر مرگ و تحدید زندگی افراد را دارد. در صورت نشتکامل تا فاصله 238 متری در اطراف مخزن، غلظت گاز متان 50000 ppm است که برابر با حد پایین انفجار(LEL) گاز متاناست. فشار موج انفجار ابر بخار ناشی از نشت متان، در مخزن تا فاصله 270 متری بیشتر از psi است.نتیجه گیری: با توجه به نتایج مدلسازی، در صورت رخداد سناریوهای بیان شده، بیشترین فاصله ای که مخزن در فصلتابستان قادر به ایجاد ابر بخار سمی، غلظت قابل اشتعال، فشار ناشی از انفجار، آتش فورانی و BLEVE است به ترتیب برابر با154، 1300، 270، 273، 4100 متر و در فصل زمستان، 212، 1600، 361، 298 و 4600 متر است. بنابراین تا محدوده 4100 متری در فصل تابستان و 4600 متری در فصل زمستان محدوده ای است که باید با احتیاط و رعایت اصول ایمنی در آنفعالیت کرد. طراحی یک برنامه واکنش اضطراری جهت محدود کردن اثرات احتمالی نشت گاز امری ضروری است.

کلیدواژه ها:

مدل سازی پیامد ، گاز متان ، ALOHA ، پالایشگاه گاز