پهنه بندی خطر زمین لغزش در حوضه آبخیز رودخانه اعلا با استفاده از منطق فازی و سیستم اطلاعات مکانی

یکی از موضوعات محوری در ژیومرفولوژی کاربردی، شناسایی پدیده های مخاطره آمیز و علل شکل گیری آنها می باشد، از این رو شناسایی و تهیه نقشه مناطق دارای پتانسیل خطر وقوع زمین لغزش، اولین گام در مدیریت منابع طبیعی و برنامه های عمرانی است. هدف این پژوهش، ارزیابی خطر زمین لغزش در حوضه آبخیز رودخانه اعلاء استان خوزستان با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی است. بدین منظور عوامل موثر در وقوع زمینل غزش از قبیل ارتفاع، شیب و جهت شیب، وضعیت زمین شناسی، بارندگی سالیانه، کاربری اراضی، فاصله از گسل، فاصله از آبراهه و حریم جاده، لایه های اطلاعاتی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی ( GIS ) تهیه و وزن هرعامل با روش تحلیل سلسله مراتبی ( AHP ) تعیین گردید. تعیین توابع عضویت برای عوامل مذکور، نقشه پهنه بندی به صورت فازی تهیه شد. نتایج نشان داد که عملگر فازی گامای 0/4 با مقدار جمع کیفی Qs=1/027 بالاترین و عملگرهای OR، And، Sum با مقدار جمع کیفی کمتر، پایین ترین دقت را نسبت به سایر عملگرهای فازی در پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش در حوضه آبخیز رودخانه اعلاء دارا می باشند. نقشه های با عملگر گامای 0/4 نشان می دهند که حوضه آبخیز مورد پژوهش با مساحت کل 141656 هکتار، به چهار طبقه خطر وقوع زمین لغزش کم به مساحت 78344 هکتار، طبقه خطر متوسط به مساحت 388 هکتار، طبقه خطر زیاد به مساحت 13674 هکتار و طبقه خطر خیلی زیاد به مساحت 49249 هکتار پهنه بندی می شود.

کلیدواژه ها:

تحلیل سلسله مراتبی ( AHP ) ، حوضه آبخیز رودخانه اعلاء ، زمین لغزش ، مدل فازی