بررسی اثر سمیت نانوذره اکسید روی بر شاخص های رشدی گیاه کلزا در مرحله روزت در حضور اسید هیومیک

در سالهای اخیر تحقیقات در حوزه فناوری نانو به طور چشم گیری افزایش یافته است به طوریکه در آینده ای نه چندان دور بسیاری از نانو ابزارها جزئی از زندگی روزمره خواهند شد در حال حاضر بهره برداری از فناوری نانو در علوم پزشکی، کشاورزی، صنایع غذایی، مواد الکترونیک و غیره آغازشده است و این موجب شده است که محققان در حوزه های مختلف علوم ازجمله کشاورزی به بررسی پتانسیل های کاربردی این علم گرایش پیدا کنند اما نگرانی های مربوط به اثرات مضر نانو ذرات نیز وجود دارد. هدف از این پژوهش بررسی اثر سمیت نانوذره اکسید روی بر شاخص های رشدی گیاه کلزادر مرحله روزت و همچنین بررسی استفاده از ماده آلی طبیعی اسید هیومیک به عنوان کاهنده سمیت نانوذره در خاک بود. ازاینرو آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی روی گیاه کلزا (رقم اکاپی) در 3 تکرار انجام گرفت. فاکتور اول عبارت از نانوذره اکسید روی در 5 غلظت شامل غلظتهای 0، 500، 1000، 1500، 2000و فاکتور دوم اسید هیومیک در دو غلظت 0، 100 میلیگرم در لیتر بودند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت نانوذره اکسید روی شاخص های رشدی به طور معنیداری کاهش یافتند.طول ریشه چه ،وزن تر ریشه چه،وزنتر برگ، وزن خشکریشه و وزن خشک برگ در غلظت 2000 نانوذره اکسید روی میلیگرم در لیتر به ترتیب 1/67 ، 2/27، 1/73، 2/40، 2/98 برابر نسبت به شاهد کاهش یافت. اثر متقابل نانوذره اکسید روی و اسید هیومیک بر وزنتر ریشه، وزن خشک ریشه و وزن خشک برگ نیز معنیدار بود به طوریکه 1/53 ، 2/27، 1/68 را نسبت به شاهد کاهش داد. انباشته شدن نانو ذرات در محیط سبب کاهش جذب آب و مواد غذایی، کاهش انتقال آب و بر هم خوردن تعادل آب و درنتیجه بازدارندگی رشد ریشه و وزنتر ریشه میگردد و اسید هیومیک دسترسی بیشتر به عناصر غذایی را برای گیاه فراهم میکند و درنتیجه موجب افزایش اندام های هوایی و کاهش اثر سمیت نانو ذرات میشود.

کلیدواژه ها:

سمیت ، گیاهان روغنی ، مواد آلی طبیعی ، نانو ذرات ، وزنتر و خشک