کارکردهای زبانی و شیوه های اثرپذیری از مثل ها در داستان های کوتاه معاصر فارسی

استفاده از مثل ها می تواند در جهت تفکر حاکم بر جهان داستان، به پیشرفت آن کمک کند و در جهت معنا افزایی، زیباسازی، هنجارآفرینی، آشنایی زدایی و برجستگی زبان به کمک نویسنده بیاید؛ امری که در ساختار زبانی و محتوایی برخی از داستان های معاصر به درستی نمود یافته است. در این نوشتار، که به شیوه تحلیلی توصیفی و به روش کتابخانه ای انجام شده، مثل های به کار رفته در تمامی داستان های کوتاه جمال زاده، هدایت، آل احمد، چوبک و دولت آبادی، ابتدا استخراج و سپس تحلیل و بررسی شده است تا کارکردهای زبانی و شیوه ها و شگردهای بهره گیری از آنها نشان داده شود. نتایج نشان می دهد، نویسندگان داستان کوتاه، ضمن تغییر و تصرفات زبانی و گاه معنایی، اثرپذیری هایی نیز داشته اند که بیشتر به شیوه هایی چون اقتباس، حل، اشاره و تصویرسازی است. در هنگام اقتباس از مثل ها، عموما آل احمد و چوبک، آن ها را با همان ساختار اصلی و بی هیچ گونه تغییر و دگرگونی در داستان به کار برده اند، اما جمال زاده، دولت آبادی و هدایت بیش از دیگران، دست به تغییراتی نیز زده و ساخت نثل را با توجه به بافت متن داستان آورده اند.

کلیدواژه ها:

داستان کوتاه عاصر فارسی ، مثل ، شیوه های اثرپذیری ، کارکرد زبانی