بررسی تنوع و نحوه کنترل ژنتیکی صفات زراعی در لاینهای اینبرد آفتابگردان

اطلاع از نحوه عمل ژن عامل اساسی در مراحل اولیه برنامه اصلاحی برای تعیین خط مشی روش اصلاحی می باشد. واریانس افزایشی و غالبیت اجزای اساسی واریانس ژنتیکی می باشند که اطلاع از مقادیر این دو نوع واریانس به تنهایی در نیل به اهداف برنامه اصلاحی کافی می باشد. در همین راستا این بررسی به منظور برآورد اجزای واریانس ژنتیکی به روش تجزیه لاین x تستر صورت گرفت. 6 لاین رستورر استخراج شده از هیبریدهای وارداتی و 4 لاین نرعقیم به عنوان تستر در سال 1385 تلاقی یافته و 24 ترکیب حاصل در سال 1386 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوی از نظر خصوصیات زراعی ارزیابی شدند. تجزیه واریانس برای صفات شروع گلدهی، دوره رویش، ارتفاع بوته، قطر ساقه و طبق، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و روغن و درصد روغن صورت گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس حاکی از وجود تنوع بین هیبریدهای جدید از نظر کلیه صفات به غیر از قطر طبق و وزن هزار دانه بود. صفات شروع گلدهی و دوره رویش تحت تأثیر هر دو نوع اثرات افزایشی و غالبیت بود. قطر طبق، تعداد دانه در طبق و درصد روغن بیشتر تحت تأثیر اثرات افزایشی بودند. ن قش اثرات غالبیت در کنترل سایر صفات بیشتر از اثرات افزاییش بود.

کلیدواژه ها:

آفتابگردان ، اجزای واریانس ، لاین X تستر