وقوع یک آلودگی پولروویروسی در مزارع کلزا و انتقال آن توسط شته مومی کلم در استان کرمانشاه

اعضای جنس Polerovirus (خانواده (Luteoviridae از عوامل مهم خسارت در گیاهان زراعی هستند. این ویروسها توسط شته ها به صورت گردشی- غیرتکثیری انتقال پیدا میکنند. در سالهای 1397 و 1398 ضمن بازدید از مزارع کلزا (Brassica napus) در استان کرمانشاه، 26 نمونه برگ از گیاهان کلزا دارای علائم زردی در شهرستانهای اسلام آباد غرب، هرسین (بخش بیستون)، صحنه (روستای درکه) و کرمانشاه (دهستان میان دربند و روستاهای الهیارخانی و قزانچی) جمع آوری شدند. نمونه ها توسط کیت تاس- الایزا دریافت شده از (Braunschweig, Germany) DSMZ که شامل یک پادتن چند همسانهای (AS-0049) و یک پادتن تک همسانهای (AS-0049/1) است مورد آزمایش قرار گرفتند. این کیت برای ردیابی چهار گونه پولروویروس شامل ویروس زردی غربی چغندر (Beet western yellows virus, BWYV)، ویروس زردی شلغم (Turnip yellows virus, TuYV)، ویروس زردی خفیف چغندر (Beet mild yellowing virus, BMYV) و ویروس سبزردی چغندر (Beet chlorosis virus, BChV) توسعه دادهشده است. بر اساس نتایج آزمون تاس-الایزا، وجود آلودگی در 6 مورد 23) درصد) از نمونه ها تشخیص داده شد. نمونه های آلوده از ارقام نامشخص در مناطق بیستون و صحنه و از یک رقم هیبرید فرانسوی به نام نپتون و یک هیبرید آلمانی در منطقه کرمانشاه (الهیارخانی) بودند. به منظور انتقال ویروس، ده عدد شته مومی کلم (Brevicoryne brassicae) پس از تغذیه از برگهای آلوده، روی هر یک از ده گیاهچه سالم کلزا (رقم نپتون) قرار داده شد. شته ها بعد از 72 ساعت تغذیه از روی گیاهان حذف شدند و گیاهان در شرایط گلخانه نگهداری شدند. این گیاهان بعد از گذشت سه هفته با آزمون تاس-الایزا مورد آزمایش قرار گرفتند و وجود آلودگی در دو مورد از آنها که دارای علائم پیسک و سبزردی بودند تایید شد. تعداد کم گیاهان آلوده شده نشاندهنده کارایی پایین شته مذکور در انتقال این آلودگی ویروسی است. از بین چهار ویروس ذکرشده، TuYV از مهمترین ویروسهای مزارع کلزا در جهان محسوب میشود و با توجه به گیاه میزبان موردبررسی، این احتمال وجود دارد که پولروویرس ردیابی شده در این تحقیق متعلق به همینگونه باشد. بررسیهای تکمیلی به منظور توالییابی و تعیین نوع ویروس در حال انجام میباشند.