تجربه بیماران تحت درمان با همودیالیز از خودمراقبتی : تحلیل محتوای کیفی

مقدمه: در ایران 50 درصد از بیماران با نارسایی مزمن کلیه تحت همودیالیز میباشند.بااینکه در این بیماران، همودیالیز طول عمر را افزایش داده و کیفیت زندگی را بهبود بخشیده اما آن ها مشکلات متعدد دیگری همچون اضافه حجم مایع به علت کاهش برون ده اداری واحتباس آب وسدیم، اختلال تغذیه کمتر از نیاز بدن، محدودیتهای غذایی و اختلال در غشاهای مخاطی دهان، همچنین کمبود آگاهی درباره بیماری و رژیمدرمانی، عدم تحمل فعالیت به علت خستگی ،کمخونی، احتباس مواد زائد و اختلال در اعتمادبهنفس به علت وابستگی روبرو هستند. که با خودمراقبتی صحیح بیش از 70 درصد این موارد پیشگیری و مدیریت می شوند. روش کار: مطالعه حاضر با رویکرد کیفی تحلیل محتوای قراردادی با نمونه گیری مبتنی بر هدف از بیماران تحت همودیالیز مراجعه کننده به مراکز همودیالیز وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1398 انجام شده است. پس از کسب موافقت و رضایت نامه آگاهانه کتبی در خصوص محرمانه بودن اطلاعات به شرکت کننده ها اطمینان داده شد و مصاحبه های عمیق و نیمه ساختارمند (45 تا 60 دقیقه زمان هر مصاحبه) برای گرداوری داده ها انجام شد. تمام مصاحبه های انجام شده بر روی نوار ضبط شده و بلافاصله پس از پایان هر مصاحبه متن آن تایپ شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در این مطالعه 18 شرکت کننده با میانگین سنی 50/12±12/01 شرکت کردند. تجزیه و تحلیل داده های مصاحبه و یادداشت های در عرصه منجر به ظهور 550 کد اولیه شده که به دلیل تقریب معنایی بسیاری از آن ها باهم ادغام و در نهایت به 5 طبقه و 8 زیر طبقه در این مطالعه منجر شد. طبقات سردرگمی در درک معنای خودمراقبتی ، آموزش حلقه گمشده ، فرهنگ شمشیر دو لبه ، باورهای مذهبی و آینده نامعلوم در این مطالعه ظاهر شدند. نتیجه گیری: آنچه که از یافته های مطالعه مشهود است، در بسیاری از موارد افراد هنوز تعریف صحیحی از خودمراقبتی ندارند و عدم آموزش صحیح از سوی تیم درمانی نیز به این عدم آگاهی کمک کرده است. همچنین عواملی همچون فرهنگ و یا باروهای مذهبی که مرگ دست خداوند است و از این قبیل موارد به همراه مشکلات روحی این بیماران شرایط آن ها را وخیم تر کرده است. بنابراین می توان بر اساس مضامین ظاهر شده در این مطالعه، پرستاران بخصوص پرستاران شاغل در بخش های همودیالیز در جهت آموزش این بیماران گام بردارند. همچنین توصیه می شود که مشاوره های روان شناسی و یا یک روان شناس مقیم در بخش های همودیالیز این بیماران را مشاوره کند.