پهنه بندی آستانه شروع رواناب با استفاده از شبیه سازی در حوضه های رده هفت استان کرمان

آستانه شروع رواناب یکی از عوامل موثر در دقت برآورد حجم و شدت سیل محسوب شده و اطلاع از میزان آن می تواند منجر به مدیریت بهینه منابع حوزه آبخیز شود. آستانه شروع رواناب تابع پارامترهای مختلفی چون خصوصیات بارش، خصوصیات هندسی حوضه، خصوصیات خاک حوضه، پوشش گیاهی و رطوبت اولیه است و در حوضه های بزرگ با استفاده از اطلاعات بارندگی و اطلاعات جریان ثبت شده توسط ایستگاه های هیدرومتری تعیین می شود. برای انجام این تحقیق، ابتدا با بررسی داده های دبی روزانه ایستگاه های هیدرومتری موجود در منطقه، تعداد 86 ایستگاه با آمار مناسب و دوره مشترک آماری انتخاب شد. اطلاعات دبی جریان ایستگاه های هیدرومتری در سطح استان بازسازی شده و سال های آماری به 15 سال تطویل شد. با استفاده از نقشه توپوگرافی با مقیاس 1:50000 و تعیین موقعیت ایستگاه ها، محدوده مورد پژوهش و هر کدام از زیرحوضه ها مشخص و پارامترهای اولیه حوضه با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، استخراج شد. آستانه شروع رواناب با استفاده از مدل شبیه ساز بارش رواناب AWBM وپس از واسنجی و بدست آوردن پارامتر های بهینه مدل شبیه سازی شد. پهنه بندی حوزه های آبخیز بر اساس مقادیر بدست آمده از مدل انجام و درصد پوشش سطحی حوضه ها با توجه به میزان آستانه شروع رواناب محاسبه شد. سپس نتایج مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که مقادیر آستانه رواناب استان در دامنه 1 تا 25 میلی متر می باشد. آستانه رواناب پهنه استان عمدتا طبقه صفر تا پنج میلی متر با 44/9 درصد پوشش سطحی بوده که مناطق شمال و شمال شرق استان را تحت پوشش قرار داده است. طبقه پنج تا 10 میلی متر با پوشش سطحی 43/65 درصد برآورد شده است. این طبقه مناطق مرکزی استان را پوشش می دهد. بعلاوه آستانه رواناب طبقه 10 تا 15 میلی متر با پوشش سطحی 8/46 درصد در بخش جنوب و جنوب غرب گسترده شده است. آستانه رواناب طبقه 20-15 با پوشش سطحی 0.8 درصد و آستانه رواناب طبقه 25/20 وبالاتر با پوشش سطحی 2 درصد در مرکز استان واقع شده است.

کلیدواژه ها:

آستانه رواناب ، پهنه بندی ، سیل خیزی ، شبیه سازی ، نفوذپذیری ، کرمان