نقش قرق در حفاظت خاک و بهبود پوشش گیاهی مراتع دالاهو در استان کرمانشاه با مشارکت عشایر ذینفع

مشارکت جامعه محلی و استفاده از دیدگاه آنها در موفقیت انجام اقدامات قرق و مدیریت مراتع است. هدف از اجرای این پژوهش که در مراتع ییلاقی دالاهو در غرب استان کرمانشاه انجام گرفت، بررسی نقش و انگیزه عشایر در اجرای قرق پنج ساله فوق بود که از طریق مراجعه حضوری و مصاحبه با آن ها انجام یافت. مصاحبه در قالب پرسشنامه نسبتا ساده متشکل از سوالاتی پیرامون انگیزه اصلی دامداران، علت پیروی از توصیه سران عشایر، دیدگاه آنان در مورد تغییرات حاصله در پوشش گیاهی منطقه، محل تامین علوفه یا چرای دام و مشکلات آنان در این زمینه بود. نتایج این تحقیق نشان داد که قرق موجب کاهش قابل ملاحظه سطح خاک لخت به همراه افزایش پوشش گیاهی شد. همچنین 74 درصد دامداران اعتقاد داشتند که قرق موجب تغییرات زیادی در پوشش گیاهی ده است. به نظر آنان چرای مفرط، تخریب مراتع قشلاقی، چرای زودرس، از بین رفتن مراتع میان بند و دامداران غیرمجاز به ترتیب اهمیت از عوامل کاهش علوفه مراتع دالاهو و مشکلات دامداری هستند. نهایتا پیروی از توصیه سران عشایر، درک وضعیت نامناسب مرتع و عده ای نیز با توجه به توجیهات کارشناسان اداره منابع طبیعی و همکاری با سایر دامداران انگیزه اصلی مشارکت در قرق اعلام شد. عواید این قرق شامل احیاء گیاهان مرتعی و جنگلی، حفاظت خاک، پایداری حیات وحش، رونق زنبورداری و گردشگری (در مقیاس محلی) بود که با مدیریت و برنامه ریزی مناسب می تواند الگویی برای سایر مناطق باشد.

کلیدواژه ها:

انگیزه عشایر ، پوشش گیاهی ، دامداران مجاز ، مراتع دالاهو