شبیه سازی مولد و ارتباط آن با کرامت انسانی در قرآن و متون اسلامی

زمینه وهدف: یکی از دستاوردهای شگرف بشر معاصر در حوزه مهندسی ژنتیک، فناوری شبیه سازی انسانی است. گرچه به کارگیری فناوری شبیه سازی در درمان بیماری ها موجب گشایش و سهولت فراوان در امور گشته ولی شبیه سازی یا هدف تولید کودک انسانی واکنش هایی در حوزه اخلاق دینی به همراه داشته است. نقطه ثقل نقل های اخلاقی در میان مسلمانان آن است که این مساله ناقض کرامت انسانی است. در این میان فقهای اهل سنت این پدیده را مغایر یا کرامت ذاتی انسان می دانند، اما به نظر می رسد که هیچ یک از عالمان شیعه در ادله خود بر حرمت شبیه سازی بدلیل نقض کرامت انسان اشاره نکرده اند. در این مطالعه برآن شدیم تا پس از از بیان ماهیت پدیده شبیه سازی و انواع آن، دلایل مطرح شده از جانب فقهای اهل سنت در رابطه یا نقض کرامت انسانی به وسیله ی شبیه سازی مولد را مورد بررسی قرار دهیم و در ادامه نیز پس از تبیین مفهوم کرامت انسانی، این مسئله را از دیدگاه آیات قرآن و متون اسلامی بررسی خواهیم کرد. روش شناسی: مقاله حاضر یک مطالعه مروری می باشد که با جستجوی کلیدواژگان مربوطه در بانک های اطلاعاتی الکترونیکی از جمله Google scholar, Magiran, SID, Irandoc وبدون محدودیت زمانی انجام شده است. یافته ها: دلایل ارائه شده از جانب فقهای اهل سنت در رابطه یا ناسازگاری شبیه سازی انسان یاکرامت ذاتی وی، شامل تغییر در شیوه تولیدمثل انسان، دستکاری ترکیب وراثتی انسان و انجام آزمایش بر روی انسان می باشدکه طبق بررسی های انجام شده از صحت و سقم مناسبی برخوردار نیست. انسان دارای کرامت ذاتی می باشد و کرامت جسمانی و روحانی از مولفه های کرامت ذاتی وی است، ضمن آنکه جسم و روح انسان از یکدیگر تاثیر می پذیرند. شبیه سازی دارای آثار سوء جسمی و روجی بر فرد شبیه سازی شده، اهداکننده تخمک و مادر جانشین می باشد. بحث ونتیجه گیری: پدیده شبیه سازی نه بدلیل تفاسیر ارائه شده از جانب فقهای اهل سنت، بلکه بعلت آثار سوء جسمی و روحی بر فرد شبیه سازی شده، اهداء کننده تخمکو مادر جانشین، نه تنها باعث خدشه دار شدن کرامت جسمانی و روحانی ودرنتیجه کرامت ذاتی فرد شبیه سازی شده ، بلکه باعث نقض موارد ذکر شده در هر سه آنان می گردد، بنابراین یابد در مورد این فناوری تجدیدنظر گردد و پژوهشگران اموزه های دینی را در تحقیقات خویش بر روی جوامع انسانی مدنظر قرار دهند.

کلیدواژه ها:

شبیه سازی انسان ، کرامت انسانی ، جسم ، روح ، اسلام ، قران