بررسى پدیده نشست زمین تحت تأثیر افت سطح آبهای زیرزمینى مطالعه موردی: دشتهای مهم استان سمنان

نشست منطقهای زمین در اثر برداشت بیرویه آب زیرزمینی در مناطق مختلفی از جهان و دشتهای زیادی از ایران گزارش گردیده است.نشست و فرونشینی تدریجی و یا ناگهانی سطح زمین پدیدهای است که تحت تأثیر تحولات طبیعی و مصنوعی صورت میگیرد. صدمات ناشی از این نوع ریزشها گاه میتواند فاجعهبار باشد. استان سمنان دارای اقلیمی نیمه خشک تا خشک میباشد. منطقه سمنان بهدلیلهمجواری با تهران و موقعیت خاص، از چشمانداز ویژه اقتصادی و صنعتی برخوردار است. در دو دهه اخیر، توسعه سریع کشاورزی و صنعت، همراه با رشد سریع جمعیت و افزایش نیاز آبی، باعث استحصال بیرویه و افت سطح آب زیرزمینی در این منطقه شده است برداشت از سفرههای آب زیرزمینی سبب افت سالانه حدود0/66 متر سطح آبهای زیرزمینی، همراه با کسری مخزن به میزان 1 میلیون متر مکعب گردیده است. افت ممتد سطح آبهای زیرزمینی موجب شده تا دشتهای استان در زمره دشتهای بحرانی ایران قرارگیرند. در این راستا، پدیده فرونشست سطح زمین ناشی از افت سطح آبهای زیرزمینی در بخشهای غربی و جنوبی به طور محسوسی مشاهده میگردد. پیامدهای جبرانناپذیر بحران آب عبارتند از: بالا رفتن هزینه پمپاژ آب، شور شدن آبهای زیرزمینی، نشست زمین، ایجاد شکافها در سطح دشتها و مشکلات زیستمحیطی. در این مقاله، ارتباط افت سطح آب زیرزمینی و وقوع پدیده فرونشست منطقه- ای سطح زمین، به همراه علل و سازوکار تشکیل شکافها در دشتهای سمنان مورد بحث و بررسی قرار گرفته است

کلیدواژه ها:

افت سطح آبهای زیرزمینی ، نشست زمین ، خشکسالی ، دشت سمنان