بررسی اثر تغییر کاربری اراضی بر دبی سیل خروجی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه (مطالعه موردی: زیرحوضه صوفی چای مراغه)

تغییرات کاربری اراضی در یک حوضه آبریز، در فرآیندهای هیدرولوژیکی در آن حوضه آبریز اثر گذار خواهد بود. و تعادل طبیعی جریان آب را مختل می کند. در این تحقیق، تغییر مولفه های هیدرولوژیکی حوضه آبریز ساروق چای در حوضه آبریزدریاچه اورمیه در نتیجه تغییرات کاربری اراضی در سال های 1387 و 1393 مورد بررسی قرار گرفته است. جهت تعیین تغییرات کاربری اراضی حوضه آبریز ساروق چای، تصاویر ماهواره ای ETM+ در سال های 1387 و 1393 با ضریب تفکیک مکانی 30 متر و با بهره گیری از نرم افزار ENVI 5.3 به کار گرفته شدند که با استفاده از طبقه بندی نظارت شده به 4 نوع کاربری طبقه بندی گردیدند. با توجه به این طبقه بندی، اراضی با کاربری باغی و دیمی با افزایش مساحت و کاربری مراتع متراکم، متوسط و ضعیف با کاهش مساحت روبه رو شدند. جهت بررسی تاثیر تغییرات کاربری اراضی بر سیکل هیدرولوژی و کمیت مولفه های بیلان هیدرولوژیکی حوضه آبریز مورد بررسی و تحلیل این ارتباط ها، از مدل HEC-HMS استفاده شد. نتایج این مدل به صورت کاهش شماره منحنی CN، افزایش تلفات اولیه، کاهش ارتفاع و ضریب رواناب، کاهش دبی حداکثر و کاهش دبی متوسط بوده که تاثیر تغییرات مورفولوژیکی رودخانه صوفی چای و کاربری اراضی محدوده آن را بر مولفه های سیلاب به خوبی روشن است.

کلیدواژه ها:

صوفی چای ، تغییرات کاربری اراضی ، ، دریاچه ارومیه ، تصاویر ماهواره ای ، شماره منحنی ، مراغه