بررسی سیل خیزی حوضه آبریز جونقان با استفاده از روش آماری تحلیل عاملی

پدیده سیل یکی از رویدادهای فرین هیدرو اقلیمی و از جدی ترین بلایای طبیعی است که جوامع بشری را مورد تهدید قرار می دهد. فراوانی رخداد سیل در چند دهه اخیر باعث شده که بیشتر مناطق کشور درمعرض تهاجم سیلاب های ادواری قرار گیرد. این تحقیق در پی شناسایی مناطق سیل خیز و همچنین پهنه بندی سیل خیزی در سطح حوضه آبریز جونقان در استان چهارمحال و بختیاری می باشد. بدین منظور حوضه آبریز جونقان به 16 زیرحوضه تقسیم شده و برای هر زیرحوضه 20 پارامتر فیزیوگرافی، اقلیمی و ژیومتری با استفاده از نرم افزار GIS استخراج شده است. سپس با استفاده از روش های آماری تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای، داده های 20 متغیر زیرحوضه ها در قالب 4 عامل خلاصه شدند. نتایج گویای این است که عامل شکل و اندازه حوضه با مقدار ویژه 9/30 در رابطه با خطر وقوع سیلاب از بیشترین میزان تاثیر و اهمیت برخوردار است. عوامل شیب، ویژگی های شبکه زهکشی و ضریب رواناب به ترتیب با مقدار ویژه 4/31، 2/68، 2/53 در رتبه های بعدی قرار دارند. سپس براساس امتیاز عاملی منطقه مورد مطالعه در پنج طبقه سیل خیزی بسیار کم، کم، متوسط، زیاد و بسیارزیاد دسته بندی شد و با استفاده از نرم افزار GIS نقشه پهنه بندی خطر سیل حوضه جونقان تهیه گردید.

کلیدواژه ها:

پهنه بندی ، تحلیل خوشه ای ، تحلیل عاملی ، حوضه آبریز جونقان ، سیل خیزی