بررسی دانش بومی و نوآوری های محلی سازگار در مدیریت منابع آب (حاشیه سبزوار)

حدود هفتاد درصد از سطح زمین را آب فرا گرفته است ولی متاسفانه بحران آب در بسیاری از کشورهای جهان از جمله کشورهایواقع در مناطق خشک همچون ایران، به عنوان یکی از اصلی ترین چالش های جامعه در حال و آینده می باشد. نوآوری های محلی دربهره وری از آب، فعالیت دسته جمعی خاصی است که نیاز به کمک و مشوق خارجی ندارد و هدف آن کنترل آب و مصرف بهینه آنمی باشد. در پژوهش حاضر از مشاهده مستقیم و مصاحبه 100 کشاورز با دانش جمعآوری شده است. نتایج حاصل از اطلاعات فوقنشان داد، که سازه های بومی در این منطقه نقش بسیار مهمی را در حفظ و مدیریت منابع آب و خاک ایفا میکند و از نظر بهره وریو تطابق با شرایط طبیعی، اقلیمی و فرهنگی از سازگاری و همزیستی بالایی برخوردار میباشد. با توجه به اینکه منبع اصلی آب دربخش کشاورزی در جنوب سبزوار از منابع آبهای سطحی تامین می گردد سازه های بومی و محلی نقش مهمی را در زندگی روزمره مردم دارد بنابراین با به اشتراک گذاشتن دانش اکولوژیک بومی در عرصه منابع طبیعی به عنوان یک سازوکار اجتماعی می تواندنقش کلیدی در ارتقاء ظرفیت سازگاری سیستم های اجتماعی- اکولوژیک در مقابله با کم آبی ایفا نماید. با توجه به اینکه برخی ازسازه های سنتی موجب بقاء زندگی در این مناطق میشود و برای محیط زیست هم آسیبی ندارد پیشنهاد استفاده بیشتر از بندسارو خوشاب که از زمان های قدیم مرسوم بوده و برای حفاظت هر چه بهتر آب و خاک مفید هستند و راهی برای مهار سیلاب نیزمی باشند با کمک علم نوین جهت استحکام این سازه ها تا حدی میتوان وضعیت امرا معاش را بهبود بخشیده و به نوعی از مهاجرتروستاییان به شهر نشینی جلوگیری کرد.

کلیدواژه ها:

دانش بومی ، منابع آب ، نوآوری های محلی ، سازه های محلی ، دانش اکولوژیک