ویژگی های تصویری دیوارنگاره های معراج پیامبر در دوره قاجار (مطالعه موردی: بقعه مقام عباس در شوشتر، گنبد سر بینه حمام کریم خانی در شیراز، بقعه سید داور کیا در لاهیجان، بقعه شاهزاده زین الدین در کاشان)

دیوارنگاره های معراج پیامبر (ص) در بقعه مقام عباس شوشتر ، گنبد سر بینه حمام کریم خانی (تزیینات قاجاری بنا) شیراز ، بقعه سید داور کیا لاهیجان و بقعه شاهزاده زین الدین کاشان از دوره قاجار، حضرت محمد (ص) را سوار بر براق به همراهی حضرت جبرئیل (ع) و همچون الگوهای نگارگری معراج نشان می دهند. از جمله ویژگی مهم این آثار، توجه به جانشینی حضرت علی (ع) پس از پیامبر (ص) می باشد که با دادن حلقه خلافت از جانب حضرت محمد (ص) به شیر قابل تشخیص می باشد. ویژگی های این آثار با توجه به زمان خلق آنها، موقعیت جغرافیایی و اعتقادات مذهبی با سبکی عامیانه، در قالب لباس پیامبر و نحوه ی نمایش صورت ایشان، شکل براق، حضور حضرت جبرئیل (ع)، حضور شیر به عنوان رشادت های حضرت علی (ع) و دیگر عناصر دیوارنگاره ها مشاهده می گردد. نتیجه این پژوهش - که به روش توصیفی و تحلیلی انجام گردید - حاکی از آن است که ویژگی های تصویری هر دیوارنگاره، با تاثیر پذیری از آثار نگارگری ایران، تاثیر تفکر و هنر شیعی، فرهنگ و اعتقادات عامیانه و تاثیرات بومی و تاریخی و روایات و احادیث مرتبط با داستان معراج پیامبر (ص) نقش گرفته است

کلیدواژه ها:

معراج ، دیوارنگاره ، قاجاریه ، شیعه