تحلیل نقش عقرب انسان در یک سنجاق نویافته مفرغی در حوزه هلیل رود

از بین کشفیات فراوان باستانی تمدن حوزه ی هلیل رود، واقع در شهرستان جیرفت در جنوب شرق ایران، آثاری شاخص هم از طریق کشفیات غیر مجاز به صورت توقیفی از این محل بدست آمده است که در مجموعه باغ موزه هرندی کرمان نگهداری می شود. در میان این اشیا نویافته سنجاقی با میله مفرغی و سر سنجاقی از جنس سنگ لاجورد با نقش شاخص عقرب انسان در دو طرف آن وجود دارد. این نقش دارای چهره انسانی و بدنی از عقرب است. عقرب در باور مردم تصویر موجودی زیانکار است، که از قدرتی جادویی برای دفع زیان آن (و دیگر زیانکاران) استفاده می شده است. در بین النهرین عقرب به عنوان تمثیلی برای قدرت و حمایت استفاده می شد. در جیرفت نیز این تمثیل به طور چشمگیر بر داده های فرهنگی این منطقه دیده می شود. ترکیب این نقش با انسان همانند سایر نقوش ترکیبی به منزله تلفیق قدرت و تسلط نیروی انسانی بر این قدرت است. هدف عمده ی این پژوهش تحلیل سبک شناختی این نقش و مقایسه ی آن با نقوش بدست آمده از طریق کشفیات این حوزه ی باستانی و دیگر استقرارهای هم افق است و در این راستا تمامی تصاویر حک شده بر این یافته ها مورد مطالعه قرار گرفته است. این مجموعه غنی و بی نظیر تا کنون از لحاظ نقش مایه تحلیل و مقایسه نگردیده است و می توان آن را به عنوان داده ی فرهنگی نو یافته معرفی کرد

کلیدواژه ها:

حوزه ی هلیل رود ، اسطوره ، سنجاق ، عقرب-انسان