تجلی ماندالا در گل و مرغ آثار لطفعلی شیرازی، هنرمند دوره قاجار

ماندالا یکی از کهن الگوها، واژه ای سانسکریت، به معنی دایره مقدس و نمادی از کمال است. معمولا از دوایر متحد المرکزی تشکیل شده است که علاوه بر شکل گیری در هنرهای مختلف به اشکال گوناگون در طبیعت نیز نمود پیدا کرده است. ماندالا در سنت دینی هندو و بودایی از دیر باز مقدس بوده و مبنای ساخت معابد و بناهای معماری بوده است. چنانچه در سرزمین ایران نظیر آن، طرح اسپیرال بوده است که حضوری پر رنگ در هنرهای سنتی این مرز و بوم داشته و دارد. در پژوهش پیش رو با توجه به اهداف خاص در راستای تمرکز در هنرهای سنتی از جمله گل و مرغ و شناخت برخی از الگوهای تصویری معتبر، نگارندگان به بررسی تجلی ماندالا در آثار گل و مرغ لطفعلی شیرازی (هنرمند دوره قاجار) می پردازند. این مقاله به روش توصیفی و تحلیلی است و شیوه گردآوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای و استادی می باشد. نتایج تحقیق نشان داده است که طرح ماندالا در اجزا گل و مرغ بصورت دوایر متحدالمرکز و دوایر غیر متحدالمرکز قابل رویت است و نیز این قاعده در برگ ها و ساقه ها هم دیده می شود. ارتباط ساقه ها، برگها و گل و مرغ ها ترسیم شده در تابلو به شکل اندام وار به ساختاری متحد و واحد منجر گردیده است و همچنین دو شیوه طراحی حلزونی و دایره ای در گل و مرغ ها نمود بصری پیدا کرده است

کلیدواژه ها:

ماندالا ، گل و مرغ ، لطفعلی شیرازی ، دایره ، اسپیرال (حلزونی)