مروری بر پالایش گیاهی عناصر سنگین خاک

آلودگی خاک به وسیله ی فلزات سنگین، یکی از معضلات بسیار جدی زیست محیطی است که می تواند خطرات بالقوه ای را برای سیستم های کشاورزی و سلامت انسان ها، در پی داشته باشد. فلزات سنگین در خاک به صورت زیستی قابل تجزیه نیستند و این واقعیت آنها را به یکی از خطرناک ترین گروه آلاینده های زیست محیطی مبدل ساخته است. ترکیبات موجود در فاضلاب خصوصاً فاضلاب های صنعتی می توانند باعث بروز سمیت برای انسان و سایر موجودات زنده و نیز آلودگی آبهای زیرزمینی بشوند، بنابراین حذف این ترکیبات از خاک و محیط زیست ضروری به نظر می رسد. فلزات سنگین، مواد رادیواکتیو، علف کش ها، هیدروکربن های نفتی حلال های کلره از مهم ترین آلاینده های خاک و محیط زیست می باشند. در سال های اخیر محققان پژوهش های زیادی بر روی جذب فلزات سنگین توسط جلبک ها، قارچ ها، باکتری ها و گیاهان انجام داده اند. گیاه پالایی یکی از شیوه های مناسب برای پالایش خاک از فلزات سنگین است. نتایج بررسی مقالات نشان داد که پتانسیل پالایش خاک از فلزات سنگین توسط گیاهان نسبت به سایر روش ها بسیار مقرون به صرفه است. در مجموع با توجه به سمیت فلزات حتی در غلظت های کم، باید توجه کافی به منابع ورودی این آلاینده به محیط زیست معطوف کرد. براساس نتایج محققان، گیاهان دارای توانایی بالایی در انتقال فلزات سنگین از ریشه به اندام هوایی و تجمع در گیاه می باشند، لذا با توجه به سمیت بالای این فلزات برای گیاه و خطر ورود به زنجیره غذایی لازم است به منظور اطمینان از سلامت محصول، دقت و نظارت کافی در مراحل مختلف تولید تا مصرف محصولات کشاورزی به عمل آید. مهمترین مزیت پالایش گیاهی مقرون به صرفه بودن آن است. این روش بیش از 1000 برابر نسبت به روش های دیگر آلودگی زدایی محیطی مانند خاک برداری و غیره ارزان تر می باشد و می تواند یروش های پالای غیر ممکن ک منطقه را بدون اینکه در چشم انداز آن تداخل ایجاد کند پاک نماید. پالایش گیاهی می تواند باعث خروج فیزیکی فلزات سنگین از منطقه آلوده بدون از بین بردن شرایط طبیعی آن گردد که این مسئله در دیگر روش های پالایش غیر ممکن است. همچنین شناسایی و کاربرد گیاهان بومی و مقاوم به تنش ها در منطقه بایستی مورد بررسی قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

فلزات سنگین ، پالایش خاک ، گیاه پالایی