مدیریت باروری خاک در شبکه های پخش سیلاب گربایگان فسا

فرسایش، تبدیل کاربری اراضی غیر زراعی، شوری، آب گرفتگی و مسمومیت، سالانه نزدیک به دوازده میلیون هکتار مزارع جهان را زیر کشت بیرون می برند. چنانچه این روند ادامه یابد بیشتر ساکنان زمین در عرض صد سال آینده نابود می شوند. در حالیکه دنیا با کمبود کارمایه روبر است 1100 لیتر نفت یا 1699 متر مکعب گاز طبیعی به مصرف تولید یک تم کود ازته میرسد، چنانچه غلظت ازت نیتراته 10 قسمت در میلیون در آب فراتر رود، آن آب برای آشامیدن مناسب نیست. بنابراین با آنکه کمبود ازت بعد از آب مهمترین عامل محدودیت کشاورزی در بیابان ها به شمار می رود. مدیریت آن اهمیتی ویژه دارد. به همین ترتیب کمبود، سفر و پتاسیم نیز در بسیاری از کشتزارهای بیابانی مشاهده شده است. گسترش سیلاب در مخروط های افکنه و زمین های آبرفتی – واریزه ای که اکنون مورد استفاده قرار می گیرند به منظور تغذیه مصنوعی این چشم انداز را دگرگون نموده است. سیلابی که ازحوضه 192 کیلومتر مربعی درسازند آغاجاری روان می گردد با داشتن مواد معلق سبب بهبود خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک منطقه گردیده است. این سیلاب محتوی 77 قسمت در میلیون نیترات و 38 قسمت در میلیون آمونیوم می باشد. بخحشی از این مواد بر اثر تجزیه فضولات دامی و برخی دیگر بر اثر فرسایش و انحلال مواد زمین ساختی به دست می آید. ریزش برگ اکالیپتوس Ecalyptus camaldulensis که در رسوبگیرها کاشته شده است اندازه فسفر و پتاسیم را به ترتیب 1140 و 160 درصد افزوده است. غلظت ازت 511 درصد افزوده شده است. اندازه گیری برخی از ویژگیهای خاک موید بهبود عناصر کم مصرف [آهن، مس، منگنز و روی] و عناصر پرمصرف و اسیدیته خاک و هچنین افزایش مواد آلی خاک گردیده است و شرایط مناسبی را برای رشد گیاهان مرتعی و علفی فراهم اورده است. از آنجا که تهیه علوفه لازمه دامداری است، کشت یونجه و شبدر یکساله برای تناوب های کوتاه مدت و یونجه چند ساله برای تناول های دراز مدت بخشی از ازت مورد نیاز غلات را تامین می کند. با توجه به امکان آلودگی آب های زیر زمینی با ازت نیتراته، وارد کردن گیاهان ازت دوست در تناوب خردمندانه به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

باروری خاک ، پخش سیلاب ، جنگل دست کاشت