بررسی و ارزیابی کارکرد سیستم های آبیاری بارانی در جنوب استان آذربایجان غربی

با توجه به شرایط اقلیمی ایران، محدودیت منابع ابی، پایین بودن راندمان آبیاری درروش های سنتی از یک طرف، وجود عرصه توسعه زمین های آبی و نیاز روز افزون مواد غذایی و.... کاربرد روش های آبیاری بارانی به عنوان یکی از موثرترین راه های استفاده بهینه از منابع آب موجود را اجتناب ناپذیر می نماید. یکی از اجزاء لاینفک هر طرح آبیاری بارانی، به منظور اصلاح سیستم ومدیریت آن، بررسی و ارزیابی می باشد. در این تحقیق به ترتیب 20 و 10 طرح آبیاری بارانی کلاسیک نیمه متحرک و کلاسیک ثابت با ابپاش متحرک در شهرستان بوکان واقع درجنوب استان مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. باعنایت به این که 41 درصد از کل طرح های بارانی (487 طرح) و 33/6 درصدمساحت کل طرح های بارانی استان (5785هکتار) دران شهرستان اجرا شده است و مقاوم اول در بین شهرستان ها دارا می باشد. میانگین ضریب یکنواختی کریستین سن (CU) ، یکنواختی توزیه (DU) ، راندمان پتانسیل در ربع پایین (PELQ) راندمان واقعی در ربع پایین اراضی (AELQ) به ترتیب برابر 38/03 , 38/03 , 45/4 , 58/08 درصد گشتند. کلیه طرح ها دارای راندمان پایینی بوده و یکنواختی توزیع در انها کمتر از مقادیر توصیه شده کلر و مریام می باشد. در نتیجه پدیده کم آبی در بیشتر مقاط مزرعه حاکم بوده طوریکه در بعضی از طرح ها، اثار کم آبیاری روی محصولات مزرعه مشاهده گردید. علت اساسی در پایین بودن راندمان سیستم ها، پایینبودن فشار کارکرد ابپاش ها که به علت عدم تطابق نوع و قطر نازل آبپاش طراحی با اجرا، تعداد آبپاش در حال کار، آرایش آبپاش ها و عدم دقت لازم درطراحی و اجرا بر می گردد.

کلیدواژه ها:

آبیاری بارانی ، سیستم کلاسیک نیمه متحرک و ثابت ، ارزیابی ، راندمان