مقایسه میزان و راندمان مصرف آب در دو روش کشت پشته ای (Bed- planting) و مسطح (Flat ) گندم، در منطقه اصفهان

محدودیت منابع آب، کاهش مصرف این نهاده مهم و افزایش راندمان مصرف آن را طلب می نماید. برخی شیوه های زراعی نیز می تواند به تحقق این هدف کمک نماید، به طوری که از مزایای ذکر شده برای روش کشت پشته ای گندم (Bed-planting) کاهش مصرف آب می باشد. با هدف مقایسه میزان و راندمان مصرف آب، همچنین برخی خصوصیات زراعی گندم در دوشیوه کشت پشته ای و مسطح، آزمایشی طی سال زراعی 85-1384 در منطقه کبجوان واقع در شهرستان اصفهان و 15 کیلومتری شرق شهر اصفهان، اجرا گردید و در آن کشت گندم بر روی بسترهای مسطح و پشته ای (3 خط بر روی پشته های 75 سانتی متری) موردمقایسه قرار گرفت. طرح آماری مورد استفاده بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار و مشتمل بر 7 تیمار بود که ترکیبی از فاکتورهای شیوه کشت و میزان بذر را شامل می شد. روش ابیاری در تمارهای کشت مسطح به روش غرقابی و در تیمارهای کشت پشته ای به روش جویچه ای بود. مقدار آب آبیاری وارد شده به هر پلات توسط فلوم تیپ 4 اندازه گیری شد. رقم گندم مورد مطالعه یکی از لاینهای امید بخش گندم به نام M-79-7 بود. با توجه به اینکه هر یک از روشهای کشت پشته ای و مسطح، چند میزان بذر را نیز شامل می شد، در اینجا تنها به نتایج مربوط به مقایسه روشهای کشت اشاره می گردد. نتایج نشان داد که میانگین عملکرد دانه در تیمارهای کشت مسطح 9108 و در تیمارهای کشت پشته ای، 9369 کیلوگرم در هکتار بود که تفاوت آماری نداشت. میزان آب مصرف شده برای آبیار در طول دوره رشد، در تیمارهای کشت مسطح 7140 و در تیمارهای کشت پشته ای، 6433 متر مکعب در هکتار اندازه گردید. که بدین ترتیب در کشت پشته ای بطور قابل توجهی کمتر از روش کشت مسطح بود. محاسبه راندمان مصرف آب با استفاده از عملکرد دانه و مقدار آب مصرف شده در هر روش کشت، نشان داد که این پارامتر در روش کشت پشته ای به میزان قابل توجهی بالاتر از روش کشت مسطح بود، به طوری که میانگین راندمان مصرف در روش کشت پشته ای 1/46 کیلوگرم دانه به ازای هر متر مکعب آب مصرفی و در روش کشت مسطح ، 1/28 کیلوگرم دانه به ازای هر متر مکعب آب مصرفی محاسبه شد. بر اساس نتایج این آزمایش، به نظر می رسد روش کشت پشته ای گندم پتانسیل کاهش مصرف آب را دارا بوده و بایستی مطالعات بیشتری در زمینه این شیوه کشت در مناطق مختلف صورت گیرد.

کلیدواژه ها:

کشت پنبه ای ، گندم ، راندمان مصرف آب ، عملکرد دانه