خشکسالی و مدیریت منابع آب

خشکسالی به عنوان یکی از مهمترین بلایای طبیعی و پدیده ای اجتناب ناپذیر ، از دیر باز در پهنه وسیع کشورهای مختلف به خصوص کشورهای مستقر در مناطق گرم و خشک به کرات وقوع یافته و می یابد. این پدیده به طور مستقیم جوامع را از طریق تغییرات در دسترسی به منابع آب تحت تاثیر قرار داده ، هزینه های اقتصادی ، اجتماعی و محیطی زیادی را به همراه داشته و خساراتی که به آن نسبت داده می شود بصورت غیر منتظره ای افزایش می یابد . مطالعات و بررسی های انجام شده نشانگر آن است که کشور ایران با توجه به وضعیت جغرافیایی و اقلیمی خود ، همچون بسیاری از کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در وضعیت مناسبی از لحاظ تامین آب قرار ندارد. به نحوی که در سال 2025 ایران جهت حفظ وضع موجود ، باید بتواند 112 درصد به منابع آب قابل استحصال خود بیافراید . این امر ، بیانگر احتمال وقوع خشکسالی های بیشتری در آینده نسبت به گذشته می باشد. همچنین نیاز به آب در آینده با افزایش جمعیت و دگرگونی های اجتماعی و تغییر در سطح زندگی مرئم افزایش می یابد. از این رو افزایش نیازمندی به اب در دوره های خشک و کم آب آینده بسیار بحرانی تر خواهد بود . همچنین برآورد پیش بینی صحیح از مقادیر آب قابل دسترس و برنامه ریزی مناسب برای مقدار آب موجود در زمان خشکسالی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می باشد. قدر مسلم آن که ، در صورت اعمال مدیریت های نا کار آمد فنی و استفاده از استراتژی های نامناسب ، علاوه بر هدر رفتن منابع موجود و تشدید اثرات مخرب خشکسالی ، زمینه برای بروز خشکسالی های بعدی به طرز فراینده ای فراهم می گردد. بنابراین بررسی علمی پدیده خشکسالی به منظور برنامه ریزی و مدیریت منابع آب و مقابله با مشکلات ناشی از کمبود آب ضروری است. اما قبل از هرگونه برنامه ریزی باید مشکلات اساسی این مانع اجرای فعالیت های مدیریتی در طول دوران خشکسالی می شوند را شناسایی کرد. از این رو در این مقاله به بحث دریاره این موانع در مدیریت بحران و خشکسالی پرداخته و مباحثی همچون شناسایی نشانه های خشکسالی جهت برنامه ریزی موانع مدیریتی مورد بررسی قرار می گیرد.

کلیدواژه ها:

آب ، خشکسالی ، مدیریت