بررسی مبنای فقهی رجوع ضامن به مضمون عنه (به واسطه بطلان عقد اصلی در ضمان نقل ذمه به ذمه)

در حقوق مدنی ایران، ضامن پس از تادیه دین و مشروط به اخذ اذن ضمانت از مضمونعنه، حق دارد به او مراجعه کند. اما حسب بخش دوم ماده 709 ق.م، ضامن، در شرایطی خاص، قبل از ادای دین نیز میتواند به مضمونعنه رجوع کند .اولین و مهمترین مبنای رجوع که در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد بطلان عقد است و در حالی که بطلان علت رجوع ضامن به مضمون عنه را تشکیل می دهد برخی از قواعد فقهی مانند الخراج بالضمان می توانند به عنوان مبنای ایجاد حق رجوع ضامن به مضمون عنه تلقی شود. قاعده من له الغنم فعلیه الغرم نیز به عنوان یکی دیگر از مبانی رجوع مورد و همچنین پذیرش امکان مراجعه ضامن به مضمون عنه مستلزم یک پیش شرط اساسی است و آن پرداخت قبلی دین از سوی ضامن می باشد به عبارت دیگر اگرچه قاعده می تواند مبنای رجوع ضامن را تشکیل دهد ،و بطلان قرارداد اصلی علت این حق شناخته شود ، پرداخت قبلی دین توسط ضامن پیش شرط اساسی امکان رجوع ضامن به مضمون عنه را تشکیل می دهد.

کلیدواژه ها:

ضمان ، ضامن ، مضمون عنه ، مضمون له ، نقل ذمه به ذمه