مسایل مجتمع های مسکونی بزرگ مقیاس دولتی در شهر معاصر مسلمانان مطالعه ی موردی: مسکن مهر مهرگان قزوین ایران و پروژه ی مجموعه ی مسکن ضحی رباط مراکش

در کشورهای اسلامی، به طور تاریخی ساخت و ساز مسکن و محیط مسکونی عموما توسط مردم انجام می شده است. با این وجود، در دهه های اخیردولتهای مرکزی، در این حوزه به صورت فعال وارد شده اند. این دولتها عموما با هدفهایی نظیر کمک به اقشار کم درآمد و کاهش نابرابری،پاسخ به تقاضا در بازار مسکن و نمایش ظرفیت و اقتدار حکومت مرکزی و تحت عناوینی نظیر ارتقاء عدالت اجتماعی و توجه به محرومان، افزایش اشتغال و رونق اقتصادی و تمرکززدایی و رفع نابرابری های فضایی اقدام به ساخت مجموعه های مسکونی بزرگ و انبوه در اطراف کلانشهرها اند. این مطالعه به ارزیابی و مقایسه ی دو پروژه ی مسکن دولتی که در سالهای اخیر ایجاد شده میپردازد. مجموعه ی مسکن مهر مهرگان، نموده بین دو شهر قزوین و آبیک )غرب تهران پایتخت ایران( و پروژه ی مجموعه ی ضحی در حاشیه ی کلانشهر رباط )پایتخت کشور مغرب( دو مورد مطالعاتی در این تحقیق هستند .با آسیب شناسی این دو مورد مطالعاتی، این پژوهش سعی دارد محدودیتهای این گونه پروژه های دولتی را نشان دهد. روش تحقیق در مطالعه ی حاضر، روش تطبیقی بوده است. این مطالعه با تک نگاری مشاهدات میدانی و مستندسازی ویژگی های هر یک از دو محدوده ی مورد مطالعه، به مقایسه ی خصوصیات کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی آنها پرداخته است یافته های این مطالعه نشان میدهد که این پروژه ها در تحقق ارزشهای شعاری جدید خود نظیررفع کمبود زمین و آزادسازی زمین بیشتر ازطریق افزایش تراکم ساختمانی و انبوه سازی ،تلاش دولت برای ساخت مسکن برای اقشار آسیبپذیر به منظور ارتقاء سطح عدالت،کاهش هزینه های مسکن در سبد خانوار از طریق کوچک سازی،توجه به گرایش خانوارها به برخورداری از مسکن مستقل و کاهش نرخ خانوار بر واحدمسکونی وافزایش درآمدهای شهرداریها در نتیجه ی ساخت و سازعملا توفیق نداشته اند.

کلیدواژه ها:

شهرسازی دولتی ، مسکن مهر مهرگان ، قزوین ، مجموعه ی مسکن ضحی ، رباط ، مراکش ، ایران