ارزیابی تخصصی ارتباط میراث فرهنگی و هویت مکان در محله ارگ مشهد

عدم کارایی و نیاز به تغییر در مراکز تاریخی شهرها همواره از موضوعات پیشروی طراحان و برنامه ریزان شهری بوده است. در مواجهه با این موضوع رویکردهای متفاوت حفاظت و نوسازی مطرح می باشد. از سوی دیگر، امروزه تغییرات گسترده و روز به روز در بخش تاریخی شهرهای اسلامی که سرشار از میراث فرهنگی میباشند، شهروندان را با خطر انقطاع در بازیابی خود در مکان مواجه نموده است. این موارد ضرورت توجه به هویت مکان و میراث فرهنگی را روشن می نماید. اگرچه این دو مفهوم هر یک به طور مجزا موضوع مورد مطالعه در شاخه های مختلف علوم محیطی بوده اند، تاکنون تاثیر متقابل و پیچیده این دو مفهوم بر یکدیگر کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. میراث فرهنگی به دودسته ملموس و غیر ملموس قابل تفکیک می باشند . مقاله حاضر به بررسی رابطه و تاثیر میراث فرهنگی ملموس بر هویت محله ارگ در بخش تاریخی شهر مشهد میپردازد. محله ارگ به عنوان یکی از قدیمی ترین محلات شهر مشهد اگرچه از محلاتی است که همچنان واجد بیشترین عناصر میراثی می باشد، اما با افت کارکردی و فیزیکی نسبت به گذشته خود نیز مواجه بوده است. به این منظور ابتدا بر پایه بررسی ادبیات نظری مرتبط با هویت مکان و میراث فرهنگی مدلی در خصوص ارتباط این دو مفهوم در مکان ارایه شده واز نتیجه انطباق مدل پیشنهادی با بررسیهای میدانی در محله ارگ گزاره هایی پیشنهاد شد که رابطه میراث فرهنگی و هویت را در این محله نشان میدهد . در مرحله بعد این گزاره ها توسط متخصصینی که آشنایی نسبی با محله ارگ داشتند ارزیابی گردید. هدف از ارزیابی معرفی اولویتهای راهبردی در راستای حفظ انسجام هویتی به واسطه میراث فرهنگی در این محله میباشد. در این مقاله از روش پژوهش کیفی با رویکرد قالب توصیفی -تحلیلی و شیوه های مطالعه کتابخانهای و مطالعه میدانی در محله ارگ بهره برده شده است. نتایج پژوهش ضرورت رویکرد بین رشته ای در موضوع درک پویایی های مکان و حفظ هویت مکان را روشن می سازد. به علاوه نتایج نشان می دهد مطالعه ادراکی زمینه در تشخیص عناصر میراثی یک محیط در حفظ هویت یک مکان تاثیر بسزایی دارد، زیرا فرایند ادراکی رد و تکمیل در هویت مشابه مفهوم لنز انسجام یا ارتباط در ادارک میراث فرهنگی می باشد.

کلیدواژه ها:

هویت مکان ، میراث فرهنگی ، میراث ملموس ، میراث ناملموس ، محله ارگ