واکاوی نتایج روشهای هیدرولوژیکی مختلف روند سیلاب در آبراهه های طبیعی

روش های هیدرولوژیکی روندیابی سیلاب بر پایه معادله پیوستگی و معادله ذخیره درون بازه استوار بوده و شبیه سازی جریان سیل در این روش ها نیازمند سابقه تاریخی سیلاب های گذشته می باشد. محققین زیادی کوشیده اند تا با استفاده از متدهای علمی متفاوت در گسترش و کاهش خطای پیش بینی این روشها گام بردارند. در این مطالعه از هشت روش هیدرولوژیکی مختلف و در شرایط کاملاً متفاوت در بازه ای از رودخانه کر (بین ایستگاه های هیدرومتری چمریز تا خانیمن) استفاده شده و هر روش بر اساس معیارهای آماری، مختلفی در مقایسه با نتایج مشاهداتی سنجیده شده است و نهایتاً بهترین روش هیدرولوژیکی پیشنهاد شده است. نتایج نشان می دهد که مدل های هیدرولوژیکی روند سیل را از لحاظ دقت و میزان خطا می توان به ترتیب به روش های ماسکینگام غیرخطی، ماسکینگام خطی، آت کین اصلاحی و مدل کانوکس مرتب نمود. شایان ذکر است اگر چه از مزایای عمده روش ماسکینگام خطی نسبت به فرم غیرخطی آن این است که روند یافتن پارامترهای K و X در روش خطی به مراتب آسان تر از برآورد پارامترهای X, K و m در روش غیرخطی می باشد. اما نتایج، برتری مشهود مدل غیرخطی ماسکینگام را در آبراهه های طبیعی نشان می دهد. از این رو قویاً توصیه می گردد در رودخانه هایی که رابطه بین ذخیره و دبی وزندار در آنها غیرخطی است (اکثر آبراهه های طبیعی) از روش ماسکینگام غیرخطی بهره برده شود. همچنین در صورت استفاده از سایر مدل ها استفاده از مدل خطی ماسکینگام جهت میزان انطباق مطلوب با دبی های مشاهداتی پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه ها:

ذخیره درون بازه ، معادله پیوستگی ، روند هیدرولوزیکی سیل ، آت کین اصلاحی ، کانوکس ، ماسکینگام خطی و غیرخطی