مطالعه بر روی شن چاله های معادن شن وماسه وارائه راهکارهای کاهش مخاطرات ناشی از آنها(مطالعه موردی شن چاله های منطقه 18 تهران)

استخراج از معادن ماسه سنگ سیلابی می تواند باعث ایجاد تغییر در محیط رودخانه ، چه به صورت محلی و چه دور از محل معدن و در کوتاه مدت و دراز مدت شود. از اثرات سریع استخراج از معدن به این موارد می توان اشاره کرد: از بین رفتن زمین و پوشش گیاهی و ایجاد آلودگی صوتی و سر و صدا ، ایجاد گرد و غبار فراوان و لرزش زمین.استخراج معدن شن ممکن است روی هیدرولیک سیل تاثیر بگذارد. در هنگام طغیان ، گودالهای ماسه ای مساحتی زیادی برای انتقال سیل در اختیار جریان آب می گذارندو غالبا مسیر برای جریان آب کاهش می یابد. این می تواند منجر به سرعت زیاد و آبشستگی و فرسایش شدید درآن منطقه شود. فرآیندهای فرسایشی همراه با ایجادگودالهای سیلابی می تواند در تغییر جهت کانال رودخانه که در آن رودخانه به معادن ماسه سنگی منتقل می شود ، منجر شود. این می تواند به تخریب بستر رودخانه، فرسایش کنارهای رودخانه و عریض شدن کانال منجر شود. در این میان ممکن است زیرساخت ها آسیب ببیند یا از بین برود.مطالعات موردی محلی ، ملی و بین المللی نشان می دهد که ضبط گودال و متعاقب آن تغییر کانال رودخانه ، یک نتیجه مشترک از معادن سیلابی است. حداقل 37 نمونه مستند وجود دارد که رودخانه ها از طریق چاله های معدن منحرف شده اند. ایجاد این گودالها خطرات بالقوه ای برای معادن اطراف رودخانه محسوب می شوند.از طرفی برداشت شن و ماسه از بستر رودخانه های منطقه باعث ایجاد گودالهای عمیق و عریض منطقه شده است که در حالت فعلی به صورت تقریبا پایدار می باشند. با توجه به اینکه تغذیه مصنوعی آب زیرزمینی مساله ی مهمی تلقی می شود، لذا بررسی پایداری شیروانیها در این شرایط حائز اهمیت است. لغزش شیروانی ممکن است در شرایط طبیعی وصرفا تحت مولفه برشی وزن توده ی لغزنده اتفاق بیوفتد و یا ممکن است در شرایط غیر طبیعی و بر اثر عواملی چون زلزله ، بارانهای طولانی ویا جریان سیل رخ دهد ..( Rahimi, A. et al., (2010 پایداری داده هایی شامل زاویه اصطکاک داخلی، چسبندگی، حداکثر وزن مخصوص خشک، عمق آب زیرزمینی، شیب و عمق دیواره و عرض گودال و همچنین نسبت افقی و عمودی بار دینامیکی زلزله در شرایط وقوع زلزله مد نظر قرار گرفته و ضرایب اطمینان در شرایط بالا آمدن تراز آب زیرزمینی و وقوع زلزله محاسبه می شود. در حالتی عادی تمام گودالها دارای ضریب اطمینان بالاتر از یک بوده و پایدار می باشند.

کلیدواژه ها:

معدن سیلاب ، شن چاله ، ثبات رودخانه