مقاومت آنتی زنوزی برخی از ژنوتیپ های بادمجان به شبپره مینوز گوجه فرنگی Tuta absoluta (Lepidoptera: Gelechiidae) در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای

شبپره مینوز گوجه فرنگی Tuta absoluta Meyrick یک گونه چندخوار است که از گیاهان خانواده سولاناسه تغذیه میکند. بادمجان Solanum melongena L. یکی از میزبان های این آفت خسارت زا میباشد که مقاومت آن به شبپره مینوز گوجه فرنگی در شرایط آزمایشگاهی و کنترل شده تاکنون مورد بررسی قرار نگرفته است. مشاهدات اولیه، تفاوت در آسیب آفت را روی ارقام مختلف بادمجان نشان داد؛ بنابراین مقاومت ژنوتیپ های رایج بادمجان (شامل قصری دزفول، پابلند یزد، محلی جهرم، شندآباد، دستگرد اصفهان، سرخون بندرعباس، چاه بلند نیشابور، قلمی ورامین، بلک بیوتی، بلکی، یلدا، لیدی، لیندا، لیما و کیم) تحت شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای در دمای 1 ± 27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی به شبپره مینوز گوجه فرنگی و به منظور تعیین پتانسیل کاربرد ارقام مقاوم گیاه در برنامه های مدیریت این آفت مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمون که به صورت انتخاب آزاد و در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای انجام گرفت، ژنوتیپ ها در تمام روزهای آزمایش، از نظر تعداد تخم گذاری شب پره مینوز روی آنها دارای تفاوت معنی دار بودند. نتایج حاصل از ترجیح تخم ریزی انتخابی در شرایط آزمایشگاهی نشان داد که بیشترین میزان تخم ریزی روی ژنوتیپ های لیدی و پابلند یزد ( به ترتیب با میانگین 16/18 ± 136/75 و 8/76 ± 110/00 ) و کمترین میزان تخم های گذاشته شده روی دو ژنوتیپ بلاک بیوتی و بلاکی (به ترتیب با میانگین 8/64 ± 47/25 و 12/38 ± 41/00 ) می باشد. نتایج این بررسی اختلاف معناداری را بین ژنوتیپ های مختلف گیاه بادمجان از نظر میانگین تعداد تخم گذاشته شده در طی 4 روز (96 ساعت) در شرایط گلخانه ای نشان داد و ژنوتیپ های لیندا و لیدی (به ترتیب با میانگین 17/28 ± 134/50 و 8/81 ± 131/75 ) بیشترین و دو ژنوتیپ قلمی ورامین و قصری دزفول ( به ترتیب با میانگین 1/43 ± 58/75 و 7/42 ± 62/50 ) کمترین میزان تخم گذاری را به ثبت رساندند. همچنین بین ترجیح تخم گذاری در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای، با میزان کلروفیل برگ و نیز تراکم کرک پشت برگ ژنوتیپ های بادمجان، به ترتیب یک همبستگی مثبت ( در سطح احتمال 1 درصد) و یک همبستگی منفی (در سطح احتمال 5 درصد) مشاهده گردید. به طور کلی ژنوتیپ های لیدی، لیندا و پابلند یزد بیشترین میزان جلب شبپره برای تخم گذاری (ارقام حساس) و ژنوتیپ های یلدا، کیم، بلاک بیوتی و بلاکی کمترین میزان تخم گذاری (ارقام مقاوم ) را دارا بودند.

کلیدواژه ها:

آزمون انتخاب آزاد ، ترجیح تخم گذاری ، شبپره مینوز گوجه فرنگی ، بادمجان