بررسی پایداری خاکدانه در دو حالت تر و خشک در اطراف شهرستان جیرفت

پایداری خاکدانه به عنوان یک نمایه کلیدی برای تشخیص کیفیت و سلامت خاک ها شناخته می شود. ویژگی های گوناگونی مانند بافت خاک، ماده آلی، نوع و مقدار رس و آهک می توانند پایداری خاکدانه را تحت تاثیر قرار دهند. هدف از این مطالعه بررسی میزان پایداری خاکدانه در سه منطقه اطراف شهرستان جیرفت می باشد. مناطق مورد مطالعه شامل دو مرتع فراش و مرغزار و منطقه تل سیاه است. پایداری خاکدانه با استفاده از شاخص های میانگین وزنی قطر (MWD) و میانگین هندسی قطر (GMD) خاکدانه ها به وسیله الک تر و الک خشک محاسبه شد. نتایج به-دست آمده نشان داد که میانگین وزنی قطر خاکدانه در حالت خشک و مرطوب با هم متفاوت است، به طوری که در همه مناطق مورد بررسی مقدار MWD در حالت خشک زیاد ولی در حالت مرطوب کاهش یافته است. نتایج به دست آمده هم چنین نشان می دهد که در حالت خشک کمترین مقدار MWD در مرتع فراش و تل سیاه و بیشترین مقدار آن در مرتع مرغزار مشاهده می شود، اما در حالت مرطوب خاکدانه های این سه منطقه از نظر پایداری با هم تفاوت معنی دار ندارند. هم چنین از نظر مقدار GMD در حالت خشک نیز بیشترین مقدار در مرغزار و کمترین مقدار در تل سیاه مشاهده شده است. مرتع فراش در بین این دو منطقه قرار دارد. بررسی نتایج گویای آن است که بیشترین کاهش GMD در منطقه مرغزار مشاهده شده است که از این نظر با MWD هم خوانی دارد. از آنجا که مقدار MWD خاکدانه های مرغزار در حالت خشک زیاد اما در حالت مرطوب خیلی کم است، می توان نتیجه گرفت که خاکدانه های مرغزار نسبت به فرسایش بادی مقاوم اما در برابر فرسایش آبی حساس هستند. این در حالی است که براساس این نتایج می توان اظهار داشت که دو منطقه تل سیاه و فراش مقاومت بیشتری نسبت به فرسایش آبی در مقایسه با مرغزار دارند.

کلیدواژه ها:

الک تر ، الک خشک ، پایداری خاکدانه ، میانگین وزنی قطر خاکدانه ، میانگین هندسی قطر خاکدانه.