ارزیابی کارایی حدود آلایندگی خاک برای برآورد انتقال سرب به گندم

در پژوهش حاضر تلاش شده است تا از طریق مقایسه مقادیر غلظت عنصر سرب در دانه گیاهان گندم رشدیافته در خاک هایی با غلظت های متفاوت سرب، معیاری برای قضاوت در مورد کارایی حدود آلایندگی پیشنهادی توسط سازمان حفاظت محیط زیست کشور ارائه گردد. برای این منظور، غلظت کل سرب در 65 نمونه خاک برداشت شده از اراضی اطراف شهرک صنعتی روی زنجان و در دانه نمونه های گندم متناظر با آنها اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در میان 34 نمونه گندم دارای غلظت سرب بالاتر از حد تشخیص دستگاه جذب اتمی، غلظت سرب در 14 و 20 نمونه به ترتیب، کمتر و بیشتر از حداکثر مقدار مجاز این فلز در دانه گندم، یعنی 0/2 میلی گرم بر کیلوگرم بود. بنا بر این، مصرف محصول گندم رشدیافته در بخش هایی از منطقه مورد مطالعه ممکن است برای انسان خطرآفرین باشد. با انطباق غلظت سرب در دانه های گندم و احتمال فراتر رفتن آن از حد مجاز با غلظت کل سرب خاک و احتمال بالاتر بودن آن از حداکثر مجاز غلظت سرب در خاک های کشور (پیشنهادی توسط سازمان حفاظت محیط زیست)، صحت حدود استاندارد پیشنهادی ارزیابی شد. بر این اساس، غلظت سرب در 9 نمونه گندم از مجموع 34 نمونه بالاتر یا پایین تر از حد قابل انتظار بود و بنا بر این، در طبقه بندی خاک ها به دسته های آلوده و غیرآلوده به سرب بر اساس این حد پیشنهادی تا حدود 26 درصد احتمال خطا و تفکیک نادرست اراضی وجود دارد.

کلیدواژه ها:

خاک های ایران ، سلامت غذایی ، غلظت مجاز آلاینده ها ، کیفیت خاک