مطالعه همبستگی برخی از صفات موثر بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم نان در شرایط تنش و بدون تنش خشکی

این مطالعه با هدف بررسی صفات موثر بر عملکرد و اجزای عملکرد پنج ژنوتیپ گندم درقالب طرح بلوک های کامل تصدفی در دو سطح بدون تنش و تنش خشکی باسه تکرار انجام شد. در این آزمایش صفاتی ازقبیل تعداد پنجه بارور، ارتفاع بوته، تعدادبوته در سنبله، وزن هزار دانه، تعداد روزنه در واحد سطح برگ، محتوی خاکستر و عملکرد دانه ،مورد بررسی قرار گرفتند. تنش خشکی سبب کاهش عملکرد دانه و اجزای آن در تمام ژنوتیپ ها شد. میانگین صفات در شرایط تنش خشکی کاهش معنی داری یافت. ژنوتیپ MV17 با میانگین های 102/40 کیلوگرم در هکتار بیشترین و ژنوتیپ Gaspard با میانگین 80/15 کیلوگرم در هکتار کمترین مقدار عملکرد دانه همچنین در شرایط تنش خشکی ژنوتیپ Azar2 با میانگین 79/10 کیلوگرم در هکتار بیشترین و ژنوتیپ Gaspard با میانگین 34/83 کیلوگرم در هکتار کمترین مقدار را در بین ژنوتیپ ها به خود اختصاص دادند. تجزیه همبستگی عملکرد دانه با اجزای آن نشان داد که در شرایط آبیاری نرمال تعداد دانه مقدار را در سنبله و محتوی خاکستر بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه داشتند، اما در شرایط تنش خشکی ارتفاع بوته و وزن هزار دانه رابطه مثبت و معنی دار و تعداد روزنه در واحد سطح برگ رابطه منفی و معنی دار داشت. براین اساس می توان گزینش ژنوتیپ ها را برای عملکرد بیشتر در شرایط آبیاری نرمال وتنش با استفاده از صفاتی که دارای بیشترین همبستگی با عملکرده دانه می باشند انجام داد. بنابراین می توان صفات ارتفاع بوته، وزن دانه و تعداد روزنه در واحد سطح برگ رابه عنوان معیار انتخاب ژنوتیپ های برتر در اصلاح تحمل به خشکی اخر فصل نظر گرفت.

کلیدواژه ها:

گندم ، تنش خشکی ، عملکرد دانه ، همبستگی