بررسی اثر نوسانات اقلیمی بر درجه - روزهای رشد گندم در ایستگاه آلاروق اردبیل

بنا به گزارش پنجم هیئت بین الدول تغییرات آب و هوایی IPCC نوسانات و تغییرات اقلیمی که در جهان دیده می شود با احتمال قریب به یقین به علت دخالت عوامل انسانی است. رشد و نمو محصول عموما وابسته به دما است به شرطی که آب کافی در دسترس گیاه باشد . دما مهم ترین عنصر آب و هوایی بوده و در پراکنش دیگر عناصر اقلیمی نیز تاثیری به سزا دارد. دما از عوامل اساسی در پهنه بندی و طبقه بندی آب و هوایی می باشد. براین اساس، نوسانات دمایی بسیار مهم بوده و پیش بینی دماهای آینده دارای اهمیت اساسی در علوم علمی - کاربردی است تغییر اقلیم در سال های اخیر شکلی افزایشی به خود گرفته است و اثرات منفی زیادی را در بخش های مختلف از جمله کشاورزی به همراه داشته است هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر نوسانات اقلیمی بر درجه - روزهای رشد گندم در ایستگاه آلاروق اردبیل می-باشد برای ارزیابی تغییر اقلیم صورت گرفته در منطقه مورد مطالعه و اثرات آن بر روی محصول گندم ابتدا داده های حداقل، حداکثر و میانگین دما و بارش به صورت روزانه بین سال های 1976 – 2018 اخذ گردید سپس داده ها نرمال سازی شدند. بعد از نرمال سازی داده ها، با استفاده از نرم افزار Sdsm5.3.5 ابتدا داده ها امکان سنجی و صحت سنجی برای شبیه سازی شدند سپس برای ارزیابی پارامتر اقلیمی دما در سه مقیاس از دو سناریو A2a و B2a تولیدی از مدل Hadcm3 استفاده شد. مدل سازی صورت گرفته در ایستگاه آلاروق اردبیل سطح اطمینان بالایی معادل 0/94 برای پیش بینی ها به خود اختصاص داد .. یافته های این پژوهش براساس سناریوهای تولیدی از مدل Hadcm3 نشان داد تغییر اقلیم در ایستگاه مورد مطالعه صورت گرفته است و برای تامین نیاز دمایی گندم در مرحله پنجه زنی جهت ظهور تعداد پنجه به تعداد مناسب (بیش از 3پنجه) دهه دوم ماه اکتبر خصوصا0 روزهای ابتدایی دهه به ویژه 11 ماه اکتبر ( 20 مهر ) تاریخ مناسب برای کشت پیشنهاد می شود . نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر حاکی از افزایش دما در سه مقیاس حداکثر، حداقل و میانگین، برای سال های آتی می باشد . برای مقابله با آثار منفی این پدیده روی محصول کشاورزی مهم و استراتژیک گندم ارائه راهکار های مناسب مانند انتخاب تاریخ کاشت مناسب ، استفاده از ارقام سازگار با منطقه و بهبود روش های زراعت ضروری به نظر می رسد .

کلیدواژه ها:

اردبیل ، گردش عمومی جوی ، تغییر اقلیم ، گندم ، درجه روز رشد ،