ارزیابی تنوع هاپلوتیپی QTL های کنترلکننده مقدار روی در ارقام گندم

روی zinc یکی از ریز مغذی های روری در سلانت انسان است و کمبود ان از شایع ترین اختلالات غذایی در جهان می باشد. با توجه به مصرف گسترده گندم َ، تلاش برای افرایش سطح روی در گندم می تواند نقش بزرگی را در کاهش جهانی کمبود روی ایفا کند. با در نظر گرفتن نتایج تحقیقات مولکولی و بیومتری در شناسایی مکان های زنی بزرگ اثر کنترل کننده مقدار روی ، اهمیت شناسایی این QTL ها در گندم نان و شناسایی نشانگر های مولکولی تاثیرگذار در این QTL ها در پیشبرد برنامه های اصلاحی کشورمان بسیار سودمند است. در مطالعه حاضر تنوع هاپلوتیپی 3 مکان زنی بزرگ اثر کنترل کننده میزان روی با استفاده از 66 رقم گندم نان و 16 نشانگر ریز ماهواره در برگیرنده این QTL ها مورد ارزیابی قرار گرفت. در ابتدا محتوای غلظت روی در دانه ارقام با دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد به طوری که هیرمند و کرج 2 با مقادیر 21/65 و 91/6 mg/kg از کمترین و بیشترین محتوای روی در دانه برخوردار بودند. نتایج تجزیه مولکولی نشان داد که بالاترین محتوای اطلاعات چند شکلی 0/92 در نشانگر 291 Xgwm بود. تنوع هاپلوتیپی بر اساس آلل های نشانگری کرج 2 به عنوان مرجع هاپلوتیپی صورت گرفت و ارقام گندم در هر QTL در تعداد متفاوتی گروه های هاپلوتیپی قرار گرفتند. مشاهده آلل های نشانگری متفاوت با مرجع در رقم هایی با غلظت بالای روی بیانگر حضور QTL های جدید برای محتوای این ریز مغذی در ارقام ایرانی است. همچنین مطالعه حاضر نشان داد که Xgwm595 با داشتن ارتباط معنی دار و قوی ، متمایز کننده ترین نشانگر برای گزینش به کمک نشانگر می باشد و ترکیب آللی 168 - 206 - 192 جفت باز واقع در فاصله 34/5 سانتی مورگان از ابتدای کوروموزوم 4D می تواند یکی تز موثرترین ترکیب آللی در راستای پیشبرد برنامه های اصلاحی غنی سازی گندم باشد.

کلیدواژه ها:

تنوع هاپلوتیپی ، روی ، ریز ماهواره ، گندم