فضاهای نابرابر جغرافیایی و ضرورت آمایش سرزمینی (مطالعه موردی: مناطق روستایی مرزی کشور)

فضاهای نابرابر جغرافیایی که درصد وسیعی از سرزمین کشورهای در حال توسعه را به خود اختصاص داده است بی شک ناشی از توسعه نابرابر و نامتوازن است که ریشه در توزیع ناعادلانه امکانات دارد. عدم برخورداری از فرصتهای فضایی برابر میتواند منجر به شکافی عمیق بین استانها و شهرها و حتی مناطق روستایی کشور گردد و پیامد آن تشدید فقر، افزایش مهاجرتهای روستا-شهری و به تبع آن حاشیه نشینی، بزهکاری و .... خواهد بود. این پژوهش قصد دارد به تبیین فضاهای نابرابر جغرافیایی در مناطق روستایی مرزی کشور در راستای آمایش سرزمینی با استفاده از مقالات علمی، کتب و اسناد مرتبط با مساله تحقیق باروشی توصیفی- تحلیلی بپردازد. استانهای هرمزگان، سیستان و بلوچستان، کردستان، خراسان شمالی و گلستان، نمونه مورد مطالعه و اطلاعات مربوط به 646 دهستان است که با روش تصادفی سیستماتیک انتخاب و جمع آوری گردیده اند بعنوان جامعه 6735 و 6785 با استفاده از مدل ضریب ، آماری نمونه مورد بررسی قرار گرفته اند تا روند تغییراتی طی دوره های زمانی 6715جینی در قالب چهار شاخص اجتماعی، زیربنایی، بهداشتی و ارتباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. یافته های پژوهش حاکی1، در سال 6735 در روستاهای / از آن است که بیشترین ضریب نابرابری در مقطع 15 در مناطق روستایی استان کردستان با 551 بوده / 1 و در سال 6785 در مناطق روستایی سیستان و بلوچستان با کمترین ضریب طی مقاطع مورد مطالعه 77 / گلستان با 47است. نتایج همچنین نشان میدهد از شاخص های مورد بررسی در پژوهش حاضر، بیشترین ضریب نابرابری در سال 6715 و 351 و در سال 6785 بیشترین عدم تعادل در دسترسی به خدمات اجتماعی / 1 و 53 / مربوط به شاخص های بهداشتی به ترتیب با 181 مشاهده گردیده است. عدم تعادل در توسعه مناطق روستایی مرزی، نیاز به برنامه ریزی فضای ی- منطقه ا ی را / با ضریب 12ضروری و به کارگیری یک نظام برنامه ریزی جامع نگر مبتنی بر آمایش سرزمین را جهت سازماندهی فضایی، بهبود وضعیت مناطق محروم و دستیابی به توسعه پایدار در پهنه سرزمینی اجتناب ناپذیر میسازد.

کلیدواژه ها:

ه: ن ابرابری جغرافیایی ، آمایش ، توسعه ، مناطق روستایی مرزی